Бұлар қайдан шығады?
Сабақтың тақырыбы: Бұлар қайдан шығады?
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: оқушыларды кәсіп түрлерімен таныстыру, әр істің
ерекшеліктерімен, пайдасын үйрету.
ә) тәрбиелік: төрт түлікті қадірлей отырып, оқушыларды
еңбекқорлыққа, алғырлыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
б) дамытушылық: оқушыларды өз бетімен жұмыс істеуге, сөздік
қорларын,сөйлеу дағдыларын дамыту.
Көрнекіліктер: төрт түлік мал суреттері, малдан алынатын өнім түрлері.
Пәнаралық байланыс: әдебиеттік оқу, еңбекке баулу.
Қолданылған әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, әңгімелеу.
Түрі: аралас сабақ,топпен жұмыс.
Сабақтың барысы.
1.Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу. Сабаққа дайындықтарын тексеру,назарларын сабаққа аудару.
- Ой ашар.Әр оқушыға түрлі суреттер таратылады,алған суреттерінің артында берілген тапсырмаларды орындау.
Музыка.Көзімізді жұмып табиғат аясына саяхат жасап көрейік.Құстар, ағып жатқан су,ұшып жүрген шыбын-шіркей,бәрі де табиғат көріністері.
Қазақтың ұлы ақыны Абай атамыз өзінің жетінші қара сөзінде былай деген: «Бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады: біреуі ішсем,жесем,ұйықтасам деп тұрады. Екіншісі-білсем,көрсем,үйренсем дейді». Сендер өздеріңді осының қайсысына жатқызар едіңдер?
Табиғаттың ғажайып сырын ,бізге берер мол дүниелерді қалай меңгеріп жатырмыз? Олар қайдан шығады деген сұраққа бүгінгі сабағымызда аз да болса мағлұмат аламыз деп ойлаймын. Олай болса бүгінгі тақырып «Бұлар қайдан шығады?» деп аталады.
3.Жаңа сабақ. Сендер білуге құмар жансыңдар. Сондықтан бір нәрсе көрсек,ол неден жасалған деп сұраймыз. Өзіміз білетін «Ас атасы-нан» дастарханымызға қалай келеді,соны есімізге түсіріп көрейікші.Ол үшін мына тірек сөздерді пайдаланып,нанды пісіріп,дайындау үшін қандай жұмыс тәртіптері орындалатынын ретімен қоямыз.
Дән себу
Астық жинау
Диірменге әкелу
Нан пісіру
Егістікті күтіп,баптау
Ұн тарту
Дүкенге әкелу
Жерді күту
Элеваторға әкелу
Жарайсыңдар! Бұл тапсырманы жақсы орындап шықтық. Енді біз, бүгінгі тақырып бойынша үстіміздегі көйлек пен аяғымызға киетін етіктің қалай жасалатынын білетін боламыз.
Бұл нәрселерді жасау үшін бізге мал шаруашылығы көмекке келеді.Бұл шаруашылық біздің елімізде жақсы дамыған. Осы шаруашылықтың ішінде қой шаруашылығы жоғары. Өйткені қойдың жүні,еті біз үшін ең қажетті өнім. Ол үшін қойды жайылымы құналлы, ауасы таза,су тұнық жерде өсіруіміз керек. Сонда қойымыз семіз,еті адам денсаулығына пайдалы,жүні жақсы өседі.Қойды жыл сайын қырқуға болады. Алынған осы жүннен әр түрлі жіп иіріледі. Ал жіптен не жасалмайды! Үйіміздегі кілем, алаша, үстімізге киетін киімдер де осы жүннің арқасында іске асады.
Алынған жүнді қалай жіп етеді деп ойласақ: жіп жүннің талшықтарынан иіріледі. Әжелеріміз жүнді жуып, кептіріп, оны «ұршық» деген құралдың арқасында жіп етіп иірген. Міне, мынау « ұршық». Ал,қазірде түрлі станоктар арқасында жіпті иіре алады.
Сенің етігін қалай жасалады? Әрине,оған малдардың терісі қажет. Ол үшін теріні жүнінен тазартып,былғарыға айналдырады. Етіктің тігілуі:
- Теріні илеу
- Оны жұмсақ болу үшін жуу,жібіту
- Сүргілеу,қыру,
- Былғарыны бояу,кептіру,жылтырату
- Былғарыны зауытқа апару
- Етіктің эскизін сызу
- Етікті тігу.
Көйлекті тігу үшін тағы бір шаруашылық қажет. Ол «ақ алтын» деп айтатын мақта шаруашылығы. Бұл шаруашылық еліміздің оңтүстігінде жақсы дамыған. Осы мақтаның арқасында біз үстімізге әдемі көйлек кие аламыз.
Көйлектің дүниеге келуі
Мақтаны өсіру үшін жақсы жер,ауасы ыстық болатын өлке қажет, яғни егістік қажет.
1.Егістік
2.Тұқымды(шит) себу
3.Түптеу,суару
4.Піскенде жинау
5.Тұқымнан айырып,таза мақта алу.
6.Фабрикаға әкелу.
7.Жіп иіру.
8.Мата тоқу.
9.Бояу,әрлеу.
10.Тігін цехы.
11.Көйлек.
Міне,осындай еңбектердің арқасында көйлек тігіледі.Көйлек тіккенде қолданылған матаны қалай тігетінін еңбек сабағында үйренетін боламыз.
Сергіту сәті. Психологиялық көңіл күй сыйлайық.Бұның бәрі еңбекпен істелетін жұмыстар,сондықтан адам көңіл-күйіне байланысты сергіту жұмысын жүргізейік.
Қорыққанда, Кейігенде,
« Ой» дейміз. «Ей» дейміз.
Таң қалғанда, Біліп алып,
«Ах» дейміз. «Е-е» дейміз.
Шаршағанда, Қуанғанда,
«Уф» дейміз. «Ха-ха» дейміз.
Күрсінгенде,
«Ух» дейміз.
Енді,дүние танымызға байланысты ойын ойнап жіберейік.
«Артық сөзді тап» ойыны.
Су От Сұйық Мұз Қуыршақ Мөлдір Түссіз
«Кім жылдам?» ойыны.
1.Мақта қай облыста өсіріледі?
2.Мақтаға қандай күтім керек?
3.Мал шаруашылығына нелер жатады?
4.Әр түліктің төлдерін ата.
5.Түлік пірлерін ата.
6.Төрт түлікке байланысты өлең оқы.
7.Көлік ретінде пайдаланатын түлік?
8.Мұнайдың шығатын жері?
9.Ең шөлге бейім түлік?
10.Нан пісіруші адам?
4.Қорытынды.Мақтадан көйлекті дайындау тәртібін дұрыс орналастыр.
5.Үйге тапсырма.Алашаны тоқу,бұрынғы кезде етікті қалай тіккен,анықтап келу.
6.Оқушыларды бағалау.