Гигиена және біз
Сабақтың тақырыбы: Гигиена және біз
Сабақтың мақсаты:
Жас ұрпаққа адам денсаулығының қымбаттылығын түсіндіре отырып, ол үшін тазалық пен жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру.
Сабақтың көрнекілігі:
Мақал-мәтелдер, қанатты сөздер, сызбалар
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі
ІІ. Жеке бас
Гигиенасы дегеніміз тазалық және мұнтаздық-адам үшін өте маңызды. Бұл өзіңді қоғам алдында көрсету мүмкіндігі және аурудың алдын алу құралы. Жеке бас гигиенасын сақтамағн салақ адам ешқана басқа адамдардың көңілін тартпайды.
Балалар, жеке бас гигиенасын сақтау дегенді қалай түсінесіңдер?
П і к і р т а л а с:
І топ
Оқушы: Жеке бас гигиенасын сақтау-таза жүру, таеңертең тұрып әртүрлі жаттығулар жасау, жүгріу, жуыну. Тырнақты өсірмей уақытылы алып журу. Күн тәртібін сақтау.
ІІ топ
Оқушы: Мектепте де, үйде де тазалықты сақтауымыз керек. Тісімізді жуу, қолымызды сабындап жуу, бөгдезаттарды ұстамау.
ІІІ топ
Оқушы: Жеміс-жидектерді жуып жеу. Тамақты асықпай шайнап жеу, тамақ үстінде сөйлемеу, спортпен айналысу, таза журу.
ІҮ топ
Әрбір адам өз денесін шынықтырса, жуынып таза жүрсе ауру жоламайды. Адам еңбекке қабілетті болып өсіп, дене құбылысы сымбатты болады. Мысалы, тісті таңертең және кешке жуып, таза ұстаса, тісі бұзылмай жақсы сақталады. Үнемі таза жүрсең денеңе жаман жаралар шықпайды.
Жұмбақтарды шешеу
1.Оны күткен адамдар
Ұзақ өмір сүреді.
Қадірін білген жарандар
Байлық осы деседі.
2.Әр айда мен аламын
Он жаңа айды.
Он жаңа айды алсам да ол жамалмайды.
Бесінші талап-аяқ киім гигиенасы.
Аяқ киім қысып тұрмау немесе кең болмау керек, жайлы болу керек. Резина аяқ киім киюге болмайды. Аяқ киімінің таза теріден болғаны дұрыс.
Аяқ киім щеткалап, тазартып, отыру керек. Шұлықты күнделікті жуып, жақсы кептіру керек.
Алтыншы талап-ішкі және сыртқы киім гигиенасы.
Ішкі киімге өте көп көңіл бөлінеді, себебі ол терімен жанасады киімді аптасына бір рет жуып тұру керек. Күн сайын ауыстырып отыру керек. Сырт киімді де тазалап отыру керек.
Жетінші талап-үй, сынып мекеме гигиенасы.
Адам тұратын орын, жұмыс орын, сынып бөлмесін таза, жақсы ұстау керек. Күн сайын ылғалды шүберекпен сүрту, ауасын тазартып отыру керек.
Ол үшін аптасына бір рет моншаға түсіріп, денені тазартау керек. Қолды тамақ алдында, әжетқанаға барғаннанкейін, үг жануарлары мен құстармен айналысқаннан кейін жуу керек.
Ешқанашан біреудің туалет бұйымдарын қолдунаға енемес өзіндікін біруге беруге болмайды. Бұларда жөкелер, сүлгілер, тіс щеткалары, тарақтар жатады.
Тері гигиенасы
Тері-сезім мүшесі,
Маңызды оның үлесі.
Сол арқылы белесің
Сезіп затты, ысықты,
Қатты, жұмсақ, суықты.
Тері дайым дұрыстап,
Қызуыңды реттейді.
Зиян микроб, вирустар
Ағазаға одан өтпейді.
Екінші талап-шаш гигиенасы.
Шашаты апта сайын жылы сумен жұмсақ “Балалар” сабынымен немесе шампунмен жуу керек. Құрағақ шашартарды, бьастың терісі құрғақ және қайызғақталса жұмыртқаның сары уызыымен жуу кеерк. Шашаты қарапйым жеке тарақтармен немесе щетка тарақтармен тараған дұрыс.
Үшінші талап-тырнақтар гигиенасы.
Аяқ-қол тырнақтарын өсірмей алып отыру керек. өскен тырнақ арасына ауру тудырушы микробтар, ішек құрттары жабысқақ келеді. Ұзын тырнақтар әдемі көрінбейді және ол адамның тазалық күйінің төмен екенін көрсетеді.
Төртінші талап-ауыз гигиенасы.
Тісіңді күніне екі рет таңертең және кешке тазарт.
Тамақтан кейін аузыңды шай.
Тіс болмаса,
Асты қалай шайнайсың,
Тісті күніне екі рет
Тазартудың ойларсың.
әдет қыл бұл ісіңді:
Тазалап жүр тісіңді.
Кішкене де ыңғайлы,
Тіс щеткасын пайдалан.
Тазалауға болмайды,
Щеткасымен басқа адам.
- асқар тауда қалың орман,
Кейде оны шөптей орам.
- оң жағымда бес сарбаз,
Сол жағымда бес сарбаз
5.Қимылдаса қос шебер,
Қырау-қырау іс өнер.
6.Үй ішінде отыз екі батыр,
Кіргендерді отып жатыр.
7.Қатар-қатар тас қойдым,
Жирен атты бос қойдым.
8.Таудың екі жағынан
Екі қалқан жабысқан.
Жақын барсаң маңына,
Сезе қояр дыбыстан.
Мақал-мәтелдер
- …. Қара, шашыңды тара.
- Дені саудың ….
- ….. Денсаулық кепілі
- Ішің ауырса, аузыңды тый.
Көзің ауырса,…….
- Шынықсаң …. Боларсың
- Денсаулық …. Байлық
- …. Адамның арқауы
- Ауру батпаңдап кіреді, …..
Жеке гигиена- бұл сол гигиеналық талапты орындау арқылы адамнын денсаулығының нығабы қаматамасыз етіледі. Гигиеналық білу санамызда кішкентай күннен бастап қалыптасу қажет. Біз бұл талаптарды білемізбе?
Бірінші талап- дененің гигиенасы яғни, теріні дұрыс күту.
Дос бол сабын, сумен сен,
Жиі-жиі жуын сен
Таңертең де, кешек де,
Жуын күнсіз-түсте де,
Жуын тамақ алдында,
Жуын тамақ соңында,
Жуын ұйықтар кезінде,
Жуын тұрған мезгілде.