Өзіндік жұмыс (6 модуль бойынша) міндетті №7 зертханалық жұмыс Деннені бірқалыпты көтеру кезіндегі жұмысты анықтау. Көлбеу жазықтықтың ПӘК-ін анықтау

Жұмыстың  барысы:Денені һ  биіктікке  бірқалыпты тік  жоғары  көтеру   күші  жұмысын  істейді: һ

Денені  бірқалыпты  тік  жоғары  көтеретін  Ғ  күші  дененің  ауырлық  күшіне  тең: =Р

Оны  динамометрмен  тікелей өлшеу  керек: 1) білеуді  көтеретін  Һ биіктігін  таңдап  алыңдар; 2) білеудің  ауырлық  күшін  динамометрмен  өлшеңдер;3) білеуді  һ  биіктігіне  бірқалыпты  тік  жоғары  көтергенде  істелетін  жұмысты  есептеп  шығарыңдар.

Жауабы:

1.     Бер:                               шешуі:                        есептелуі:

Ғ₁=р=1,75 Н                 А₁=Ғ₁*һ                       А₁=1,75 Н*0,15 м=0,26 Дж;

Һ₁=0,15 м

Т/к:  А₁-?

2.     Бер:Ғ₁=р=1,75 Н          А₂=Ғ₁*һ                     А₁=1,75 Н*0,20 м=0,35 Дж;

Һ₂=0,20 м

Т/к:  А₁-?

3)     Бер:

Ғ₁=р=1,75 Н                 А₁=Ғ₁*һ                       А₁=1,75 Н*0,25 м=0,44 Дж;

Һ₁=0,25 м

Т/к:  А₁-?

Жұмыстың  барысы:Денені  жоғарыдағы  таңдап алынған  һ  биіктігіне  тік  көтерудің  орнына, Ғ₂ күшін  түсіріп  ұзындығы l көлбеу  жазықтықты  пайдаланып  көтеруге  де  болады.Алайда  көлбеу  жазықтықты  пайдаланғанымызда  механиканы  алтын ережесі  бойынша  күштен  ұтқанымызбен (F₁< F₂), оның  есесіне  жолдан  ұтыламыз (  l >һ). Көлбеу  жазықтықты  пайдаланғанда   істелген  А₂ жұмыс  мынаған  тең. А₂=Ғ₂* l

« Алтын  ережеге» сәйкес  үйкеліс  есепке  алынбаған  жағдайда  А₁ және А₂  жұмыстары  бір-біріне тең: А₁=А₂  немесе Ғ₁һ=Ғ₂ l

Практикада  үйкелісті  болдырмау  мүмкін  емес,  сондықтан  толық жұмыс  А₂ пайдалы А₁ жұмыстан  іс  жүзінде  үлкен: А₂>А ₁

1)Тақтайды  175-суреттегідей  көлбеу  орналастырыңдар (һ  биіктікпен    көтеретін  білеу  өзгеріссіз  қалуы  керек;

2)Көлбеу  жазықтықтың   l ұзындығын  өлшеңдер;

3)Білеуге  динамометрді  іліп, оны  көлбеу  жазықтықтың  бойымен  жоғары қарай  бірқалыпты  қозғалтып  тартыңдар да, Ғ₂ тарту  күшін  өлшеңдер;

4)Білеуді  көлбеу  жазықтықтың  бойымен  көтергенде  істелетін  А₂ жұмысты  есептеңдер.

Жауабы:

1)    Бер:                         шешуі:                        есептелуі:

һ=0,15 м                Ғ₁<Ғ₂                              А₂=1,4 Н*0,5 м=0,7 Дж

L=0,5 м                 l >һ

Ғ₂=1,4 Н              А₂=Ғ₂* l

Т/к: А₂-?

2)     Бер: h=0,2м

           L=0,5 м              А₂=Ғ₂* l                   А₂=1,5 Н*0,5 м=0,75 Дж

Ғ₂=1,5 Н

Т/к: А₂-?

3)   Бер: h=0,25м

          L=0,5 м               А₂=Ғ₂* l                    А₂=1,7 Н*0,5 м=0,85 Дж

Ғ₂=1,5 Н

Т/к: А₂-?

Жұмыстың  барысы:Көлбеу  жазықтықты  пайдаланып, білеуді  көтергендегі   көлбеу  жазықтықтың  ПӘК-і  пайдалы   А₁ жұмысты  толық А₂ жұмысқа  бөлгенге  тең:

 немесе  пайызбен %  есептесек: %.

Пәк-ті  табу  үшін: 1(  көлбеу  жазықтықтың  ПӘК-ін  есетеңдер;

2!Механиканың  «алтын ережемін» пайдаланып, үйкеліс  еспке  алынбаған  жағдайда, көлбеу  жазқтық  күштен  қандай  ұтыс  беретінін  есептеңдер.Есептелген Ғ₂ мәнімен  динамометр  арқылы өлшенген  Ғ₂ мәнін  салыстырыңдар;

3)Көлбеу  жазықтықтың һ биіктігін  өзгертіңдер де,  істелген  жұмыстарды (пайдалы  және  толық  жұмыстарды) және  көлбеу  жазықтың  ПӘК-ін  анықтаңдар;

4)Зертханалық  жұмыстың  барлық  тапсырмалары  бойыеша  алныған  нәтижелерді  мына  кестеге  түсіріңдер:

Жауабы:

1)       Бер:                              шешуі :                                есептелуі:

А₁=0,26 Дж                    %.               100%=37%

А₂=0,7 Дж

Т/к: -?

2)      Бер:

         А₁=0,35 Дж                    %.               100%=46%

         А₂=0,75 Дж

Т/к: -?

3)     Бер:

А₁=0,44 Дж                    %.                   100%= 51%

А₂=0,85 Дж

Т/к: -?