«Ойшылдар, алғырлар, тапқырлар» сайысы 9-сыныптар
«Ойшылдар, алғырлар, тапқырлар» сайысы
9-сыныптар
Сабақтың мақсаты:
- Оқушылардың өз ойларын шапшаң, тұжырымды, жинақы әрі ашық айтуға, ұтымды түрде сөйлей білуге үйрету;
- Ұйымдасып, топпен және жеке шығармашылық жұмыстармен айналысуға дағдыландыру;
- Оқушыларды бір-бірін сыйлауға, сын көтере білуге тәрбиелеу.
Адам байлығының ішіндегі ең тамашасы – білім.
Әбу-р-Райхан әл Бируни
Бағдарламасы:
- Топтардың таныстыруы, ұраны.
- Викториналық сұрақтар
- Мақал-мәтелдер
- Қызықты топтамалар шешу
- Сөз тапқанға қолқа жоқ…
- Артық сөзді тап
- Математикалык терминдер. (топбасшылар сайысы)
- Ақын жанды болмасам, математик те болмаған болар едім. (Өлең жолдарын жалғастыру).
Құрметті аяулы көрермендер,
Білімменен сусындаған жас өрендер.
Қош келдіңіз бүгінгі кешімізге
Бұл кеш қалсын мәңгі есімізде.
Шақырамыз қатысушы топтарды ортаға,
Қол соғады көрермендер таңдана.
Сайыскер өнеріңді ортаға сал,
Осы кеште біліміңді сынап ал.
1-топ. «Ойшылдар» тобы . Топбасшысы:
2-топ. «Алғырлар» тобы. Топбасшысы:
3-топ. «Тапқырлар» тобы. Топбасшысы:
Әділ қазы алқасымен таныс болыңыздар:
1-бөлім. Викториналық сұрақтар. Бұл бөлімде әр дұрыс жауапқа 1 ұпайдан.
1-топ. «Ойшылдар» тобы
- Ең үлкен үш таңбалы сан? (999)
- Алгоритм сөзі қай ғалымның атынан шыққан? (Әл — Хорезми)
- Жұлдыздар жүйесін қалай атайды? (галактика)
- Диаметрдің жартысы? (радиус)
- Нәтижесі 4 болу үшін 2 санын қай санға бөлу керек? (0,5)
- саны латынның қай сөзінің бастапқы әрпінен алынған? (периферия-дөңгелек)
- Бүкіл әлемдік тартылыс заңын кім ашты? (И.Ньютон)
- Байт неден тұрады? (бит)
2-топ. «Алғырлар» тобы
- Санның бөлігі? (пайыз)
- Тұңғыш қазақ ғарышкері? (Т.Әубәкіров)
- Компьютердің ақпаратты қағазға басып шығаруға арналған құрылғысы? (принтер)
- Фигураның барлық қабырғалараның қосындысы? (периметр)
- санының жуық мәні? (3,14)
- Қандай негізгі тригонометриялық тепе-теңдіктерді білесің?
- Зат неден тұрады? (молекула)
- Интернет желісіне қатынасу үшін қажетті құрал? (модем)
3-топ. «Тапқырлар» тобы
- Тәуліктің бөлігі? (сағат)
- Қазақстандағы ғарыш кешені? (Байқоңыр)
- Компьютердің жұмыс істеуі үшін ең аз құрылғылар жиынтығын ата.
- Шеңбер ұзындығының диаметрге қатынасы ? ()
- 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 сандарының қосындысы артық па әлде көбейтіндісі артық па? (қосындысы)
- Қай айда 28 күн бар? (барлық)
- 1 кбайтта қанша байт бар ? (1024)
- Жинағыш линзаның атын ата. (ойыс)
3-бөлім. Мақал-мәтелдер. Жасырылған мақал-мәтелдерді жылдам, ари дурыс тапкан топ 10 ұпайга ие болады.
- Бір түйір дәнде, бір тамшы тер бар.
- Алтау ала болса, ауыздағы кетеді,
Төртеу түгел болса, төбедегі келеді.
- Екі жақсы қас болмас, екі жаман дос болмас.
- Бес бармақ жиылса, жұдырық болады.
- Алдыңа бір қарасаң, артыңа он қара.
- Досыңның мың болғанына мақтан, дұшпаның жалғыз болса да сақтан.
- Алты аға бірігіп әке болмас, жеті жеңге бірігіп, ана болмас.
4-бөлім. Қызықты топтамаларды шешу. Есептин шешимин дурыс, ари жылдам тапкан топ 1-10 упаймен багаланады.
Үшбұрыштың бойындағы дөңгелектерге 1,2,3,4,5,6 цифрларын пайдалана отырып, әр қабырғадағы сандардың қосындысы 12 саны болатындай етіп , кагазга жазып корсетиндер.
Уш катардагы сандар кандай да бир зандылыкпен орналаскан. Сурак белгилеринин орнындагы сандарды табындар.
I 5, 10, 50, 500
II 3, 6, 18, 108
III 4, 8, 32, 256
IV 1, ?, ?, ? (2, 2, 4)
5-бөлім. Сөз тапқанға қолқа жоқ… Бұл бөлім шапшаңдылық пен тапқырлықты талап етеді. Үш топ бір әріптен таңдайды және келесі сұрақтарға осы әріптен басталатын сөздермен жауап қайтарады. Уткыр, тапкыр жауап 1 упайдан багаланады.
1-топ. «Ойшылдар» тобы:
1.Тілді қадірлейсіз бе?
- Екі қатынастың теңдігі?
- Кітап оқығанды ұнатасың ба?
- 1 радиан неше градусқа тең?
- Лотореядан акша ұтсаңыз, не істейсіз?
- Достарың кімдер, коп пе?
- Бағытталған кесінді?
- Түнде аспанда не болады?
- Баланың бас ұстазы – ата-ана ма?
- 16-желтоқсан қандай мереке тойлаймыз?
2-топ. «Алғырлар» тобы:
- Ең кіші натурал сан?
- Жаңа жылға қандай сыйлық алғың келеді?
- Мектепке немен келесіз?
- Көршіңмен татусың ба?
- Бұрыштың шамасын өлшейтін құрал?
- Дүниедегі қымбат жан
- Түлкі неге қу аң
- Тәулікте неше сағат бар?
- Бақыт дегеніміз не?
- Ит жеті қазынаның бірі ме?
3-топ. «Тапқырлар» тобы:
- Стереометрия нені зерттейді?
- Аспаннан қанша жұлдыз көріп тұрсың?
- Орысша сөйлеуге қызығасың ба?
- Тіл сүйектен өте ме?
- Ромбының ауданы?
- Тілімізді, дінімізді жоғалтпау үшін не істеу керек?
- Мерекеге қандай киім киесіз?
- Үшбұрыштың неше тамаша нүктелері бар?
- Ауа райы салқын ба?
- Су тіршілік көзі ме?
6-бөлім. Артық сөзді тап. Білімінің ұшқырлығын танып сен,
Асып тасып, асықпа, қалыспа сен.
Уақыт деген зымырап, зулап жатыр,
Шапшандық бұл сайыста керек екен.
Келесі бөліміміз «Артық сөзді тап» деп аталады. Бұл бөлімде көрсетілген сөздердің ішінде біреуі артық болады сол сөзді алып тастау керек. Артық сөзді қағазға жазып жоғары көтереді. Сол сөздің қазақша-орысша-ағылшынша аудармасын айту керек. Сәйкесінше 10, 20, 30 ұпаймен бағаланады.
- іткпа кітап олқғпа қолғап
зеатг газет ұлшқы шұлық
жарнул журнал фашр шарф
оуқлқы оқулық іткап кітап (book)
ызғысш сызғыш (ruler)
- алақм қалам кйөекл көйлек
ранашадқ қарандаш албшар шалбар
өрішігш өшіргіш птьаол пальто
зсышығ сызғыш иркцьлу циркуль (compass)
үлг гүл (flower)
7- бөлім. Математикалык терминдер. ( топбасшылар сайысы)
Бул болимнин шарты бойынша ар топбасшыга бир ариптен тандауга мумкиндик бериледи. 2 минутта берилген ариптерден басталатын математикалык терминдерди жазу керек.
8-бөлім. Ақын жанды болмасам, математик де болмаған болар едім
(Өлең жолдарын жалғастыру)
- 5 жерде бесім 25,
Математика мен тарих бір емес.
………………………………………………
………………………………………………
- Мен шығамын деп ерледі,
Қол көтеріп Есепгүл.
……………………………………………..
……………………………………………..
- Шәкіртім, жарқын сенің келешегің,
Алдыңда қарызың көп, берешегің.
………………………………………………….
………………………………………………….
Мине, окушылар, «Ойшылдар, алгырлар, тапкырлар» атты сайысымыз оз маресине жетти. Абай атамыз «Адам мен адамнын куштилиги тек онер-билим аркылы гана айкындалады» демеп пе еди, Ендеше, жузден жуйрик, мыннан тулпар шыккан женимпаз тобымызды аныктайтын сат те жетти.