«Синонимдер»

Қазақ тілінен ашық сабақтар

 

Сабақтың  тақырыбы :   «Синонимдер»

Сабақтың мақсаты :

а)  Түрлі әдістерді пайдалана отырып балаларды тапқырлық, жылдамдық, есте сақтау қабілеттерін артыру. Сөйлеу тілін жетілдіріп, шешендік өнерге баулу;

ә)  Оқушылардың туған жер тарихына деген патриоттық сезімін ояту, адамгершілікке баулу, халық даналығы, халық өсиеттерінен нәр алғызу, сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру;

б) Ой еркіндігіне, ізденімпаздыққа баулу, сөйлеу мәдениетін жетілдіру, өз бетімен әрекеттенуге дағдыландыру.

 

Сабақтың түрі :    Дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі :  Сұрақ — жауап

Сабақтың көрнекілігі :  Үлестірмелі кеспе қағаздар

Пәнаралық байланыс :  Әдебиет

Сабақтың барысы : 

 

 а)  Ұйымдастыру кезеңі :

Оқушылармен амандасу, түгелдеу, оқу құралдарын тексеру. Сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

 

ә)  Үй тапсырмасын пысықтау :

Үйге берілген жаттығуды тексеремін.

  1. Омонимдер дегеніміз не?
  2. Көп мағыналы сөздерден омонимдердің қандай айырмашылығы бар?
  3. Мәтін дегеніміз не?
  4. Ауызша тіл дегеніміз не?

 

б)   Жаңа сабақты тсіндіру :

 

Мағыналары бір — біріне жақын,бірақ әртүрлі дыбысталып айтылатын сөздер тобы синонимдер деп аталады.Синонимдер мынадай белгілеріне қарай топтастырылады.

  • Сөздердің дыбысталуында өзгешелік болу керек ;
  • Сөздер бір ғана ұғымды білдіруі керек ;
  • Сөздер бір ғана сөз табына қатысты болуы керек.

 

Бұған қосымша синонимдер мәтінде бірін-бірі алмастырған жағдайда бір ғана сөйлем мүшесінің (не толықтауыштың,не анықтауыштың,не пысықтауыштың,не баяндауыштың,не бастауыштың қызметін атқарады. Мысалы : ас, тамақ, дәм, тағам, ауқат дегендер бір — біріне синонимдес сөздер. Бұлар дыбысталуы, жазылуы жағынан әр түрлі. Бірақ бәрінің беретін ұғымы — адам баласының жейтін қоректік заты. Бесеуі  де сөз табы жағынан зат есім болады. Қонақтарға арналған ас  өте дәмді болды деген сөйлемдегі ас сөзінің орнына қайсысын қойсақ та, бұлар бір ғана не? деген сұраққа жауап беріп, сөйлемде бастауыш қызметін атқарады.

 

   Жаңа сабақтан кейін жаттығумен жұмыс жүргіземін.

 

Білімді бекіту :  1. Синоним дегеніміз не?

  1. Сөздің тура мағынасы дегенді қалай

түсінесіңдер?

  1. Омоним сөздер дегеніміз не?
  2. Ажар, жылдам сөздерінің синонимдерін

табыңдар.

 

Үйге тапсырма : 72 – жаттығуды жазып,оның ішіндегі ғажап, уәде, шық, айла сөздерінің синонимдерін тауып жазып келуге беремін.

Бағалау : Сұрақ қою арқылы оқушылардың білімдерін бағалаймын.