Оқу процесінде “Назарбаев зияткерлік мектептері” дербес білім беру ұйымының тәжірбесін ескеріп қазіргі заманғы әдістемелер мен технологияларды енгізудің өзекті мәселелері.

Баяндама

Елбасы Н.Ә. Назарбаев 2009 жылы 13 қазанда әл-Фараби атындағы ҚазМУ-де ӛткен «Қазақстан дағдарыстан кейінгі әлемде: болашаққа зияткерлік серпін» тақырыбындағы дәрісінде: «Ұлттық интеллектің діңгегін, Қазақстанның зияткерлік элитасын тәрбиелеудің іргетасы болуға қабілетті мектептер құру қажет» деп атап көрсетті.

«… 2015 жылға қарай Ұлттық инновациялық жүйе толыққанды жұмыс істеп, 2020 жылға қарай елде енгізілетін талдаулар, патенттер мен дайын технологиялар түрінде өз нәтижелерін беруге тиіс. Білім беру саласында Астана қаласында құрылып жатқан бірегей оқу орындары – «Жаңа халықаралық университет», «Арнаулы Қор» және қазірдің өзінде табысты жұмыс істеп жатқан «Интеллектуалдық мектептер» секілді жобалар ерекше басымдыққа ие болмақ.

Мен олардың менің есімімді алуына келісімімді бердім. Олардың отандық білім беру жүйесінің флагманы болып, осы заманғы оқу бағдарламаларын кейіннен оларды бүкіл республика бойынша енгізетіндей етіп әзірлеу мен байқап көру жөніндегі басты алаңға айналуы үшін қолдан келгеннің бәрін жасау қажет».

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың халқына жолдауынан

Астана қ. 29 қаңтар 2010 жыл

Қазақстан Республикасындағы білім стандарттары мен талаптары білім саласына заманауи басқару үлгілерін енгізуге, инновациялық білім бағдарламалар мен ғылыми жобаларды жүзеге асыруға мүмкіндік бермеді.

Осыған байланысты, білім саласында заманауи басқару үлгісін енгізіп, инновациялық білім беру бағдарламаларды және ғылыми жобаларды жүзеге асырып, академиялық бостандық пен дербестікті дамыту мақсатында 2011жылдың 19 қаңтарында «Назарбаев Университеті», «Назарбаев Зияткерлік мектептері» және «Назарбаев Қоры» мәртебесі туралы Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды.

Заңды жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011жылғы 9 маусымдағы № 647 қаулысымен «Назарбаев Зияткерлік мектептері» акционерлік қоғамы «Назарбаев Зияткерлік мектептері» дербес білім беру ұйымы болып (ары қарай — ДББҰ) қайта құрылды.

Қамқоршылық кеңесінің 2011 жылғы 29 қарашадағы № 4 хаттамасымен мақұлданған «НАЗАРБАЕВ ЗИЯТКЕРЛІК МЕКТЕПТЕРІ» ДЕРБЕС БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМЫНЫҢ 2020 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ ДАМУ СТРАТЕГИЯСЫ (Астана 2011)

Стратегиялық бағыттар:

 сапалы білім беру;

 оқушылардың толыққанды дамуы үшін білім беру процесін ұйымдастыру;

 интеллектуалды тұлғаны тәрбиелеп, оқыту:

— патриоттық, жалпыадамзаттық және этномәдени бағалы құндылықтарды өз бойына үйлесімді сіңірген;

— қоғамда бейімделіп, бәсекеге қабілетті;

— өмір бойы оқуға дайын;

— үш тілді және ақпараттық технологияларды игерген.

ДББҰ-ның негізгі мақсаттары:

құру – жобалау, құрылыс, материалды-техникалық, оқулық, оқу әдістемелік жабдық;

ұйымдастыру – білім мазмұнын анықтау, оқыту бағдарламаларын дайындау, енгізу, дамыту және жүзеге асыру, мұғалімдерді, оқушыларды дайындау, іріктеу жүйесін дайындау және жүзеге асыру, мониторинг, бағалау және бақылау жүйесін, әкімшілеу және ақпараттық коммуникациялық жүйесін, сараптық және ғылыми-зерттеу қызметін дайындап, енгізу;

басқару – Зияткерлік мектептер желісінің басқару және білім беру қызметін ұйымдастыру.

Педагогикалық өлшемдер орталығы

Мақсаты.

Оқушылар мен мұғалімдерді конкурстық іріктеуде, оқушылардың оқу жетістіктерінің мониторингін жасауда, Зияткерлік мектептердің түлектерінің қорытынды аттестациялауда, көрсетіліп жатқан білім беру қызметін бағалауда ақпараттық технологиялық, ұйымдастырушылық, ғылыми зерттеуін қамтамасыз ету.

Міндеттер:

 халықаралық тәжірибе негізінде педагогикалық өлшеуіштерге арналған құралдарды сараптау, дайындау және апробация;

 педагогикалық өлшеуіштер мен бағалау рәсімдерін жүргізу үшін қажетті құралдарды жасауға мұғалімдер тобын дайындау;

 әдістемелік және нұсқаулық материалдарды дайындап, тарату;

 педагогикалық өлшеуіштерді жүргізу;

 бағалау қорытындыларын сатистикалық өңдеу, заманауи бағдарламалық қамтамасыз ету негізінде психометриялық анализ;

 Зияткерлік мектептердің қызметін жетілдіруге арналған педагогикалық өлшеуіштер мен нұсқаулықтардың қорытындыларын беру (есептер, баяндамалар, брошюралар, кітаптар).

Жиналған тәжірибені тарату

Елбасының 2011 жылы 18 сәуірде өткен Қазақстан Республикасы Үкіметінің кеңейтілген отырысында Назарбаев Зияткерлік мектептерінің тәжірибесін тарату туралы берген тапсырмасына сәйкес ҚР Үкіметі ДББҰ тәжірибесін таратудағы концептуалды шешімін, педагогикалық кадрлардың біліктілігін жоғарлату жүйесін дамытуды, Педагогикалық шеберлік орталықтарын (бұдан әрі — ПШО) ашуды мақұлдады.

Педагогикалық шеберлік орталығы.

Республика мұғалімдерінің педагогикалық шеберлігін дамыту жобасы Зияткерлік мектептердің мұғалімдері стратегиялық серіктестермен бірлесіп дайындаған, үздік халықаралық тәжірибелерге сай деңгейлік оқыту бағдарламасы бойынша жалпы білім беретін мектептердің мұғалімдеріне біліктілікті жоғарлатуды ұйымдастыруды көздейді.

Бағдарлама келесі модульдерден тұрады:

Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер.
Сыни тұрғыдан ойлауға оқыту.
Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
Оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану.
Талантты және дарынды балаларды оқыту.
Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу.
Оқытудағы басқару және көшбасшылық.

12 жылдық оқытуға көшу жағдайында орта білімдегі менеджмент және көшбасшылық

Жалпы білім беретін мектеп мұғалімдеріне арналған тренинг бағдарламалары деңгейлерге бөлінеді:

 3 деңгей негізгі – БЖИ, БЖБАРИ, ПШО – Біліктілікті жоғарлату институты (бұдан әрі — БЖИ).

 2 деңгей орташа – БЖБАРИ, ПШО

 1 деңгей ілгері — ПШО

Әр деңгей барлық модульдерді қамтып және екі айға жалғасатын дәрісхана ішінде (бетпе бет) және бір ай қашықтықта (онлайн) оқытатын біріккен оқыту бағдарламасы болып табылады.

Бағдарламаны дайындау қорытындылары бойынша келесі оқу ресурстары жасалады:

 Бапкерлерге басшылық

 Мұғалідерге басшылық

 Виртуалды білім беру кеңістіктегі құрылымдалған оқу материалдары (VLE).

Курстарды ұйымдастыру үшін бапкерлер тобын дайындау жоспарлануда. Оқу бітіп, бапкерлерді курсты өткізу кезінде тәуелсіз сарапшылар бағалағаннан кейін, Кембридж Университеті Назарбаев Зияткерлік мектептері Сертификаты беріледі.

Педагогтар мен бапкерлерді тәуелсіз бағалауды ұйымдастыру үшін Бағалау моделі дайындалып, болашақта мұғалімдерді бағалайтын құрылымның негізін құрайтын бағалаушылар дайындалып, курс қорытындылары бойынша жалақысын көбейтуге құқық беретін Сертификаттар беріледі.

ПШО бөлімшелері. ПШО бөлімшелері Зияткерлік мектептерді қолданысқа беру кестесіне сәйкес ашылады.

2012-2016 жылдары оқыту курстары елдегі жалпы білім беретін мектеп 41,2% мұғалімдері қамтылады, олардың 21 мыңы Педагогикалық шеберлік орталығында оқиды. Бұл білімдегі сапалық ілгерілеуге жаңалықтарды енгізуді қолдаушылардың саны артпақ.

Онлайн сабақтар мен семинарлар. Зияткерлік мектептердің тәжірибесін тарату мақсатында оқушылар үшін онлайн сабақтар және мұғалімдер үшін онлайн семнарлар өтеді. Жобалар мектептерде оқытудың сапасын артуға бағытталған.

Электрондық оқытуды жүзеге асыру үшін 2011 жылдың қыркүйегінен Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің ELP (elp.kz) порталы Eluminate Live бағдарламалық қамтамасыз ету негізінде қолданылып жатыр. Аталмыш бағдарлама150 астам елдерде қолданылып, Иллинойса, Айовы, Питсбург тәрізді басқа университеттерде қашықтықта оқыту үшін табысты қолданылуда.

Порталда қосымша өз бетінше оқуға ресурстар, үнемі араласып, тәжірибе алмасу үшін чаттар, блогтар, форумдар жұмыс жасайды.

Онлайн сабақтар математика, физика, химия, биологиядан ұйымдастырылады. Сабақ мазмұны оқушылардың білім, дағды және икемдерін тереңдетіп, кңейтуге бағытталады. Сондай ақ, практикалық, зертханалық сабақтар, күрделілігі жоғары есептерді шығару ұсынылады. Сабақтарды Зияткерлік мектептердің мұғалімдері ӛткізеді.

Семинарлардың мазмұны жалпы білім беретін мектеп мұғалімдерге жаңа педагогикалық технологияларды үйретіп, оқытуға бағытталған.

— 2011-2012 оқу жылы – «Критериалды бағалау»;

— 2012-2013 оқу жылы – «Сын тұрғысынан ойлау».

Болашақта семинарлар тақырыбы жалпы білім беретін мектеп мұғалімдердің қажеттіліктеріне сай анықталатын болады.

Семинарлар мен онлайн сабақтар аптасына бір рет, ұзақтығы 45 минуттан өткізіледі.

Интерактивті сабақтар мен семинарларды ұйымдастыру мақсатында ДББҰ әдістемелік, ұйымдастырушылық, техникалық және ақпараттық қамтамасыз ететін үйлестірушілердің тұрақты тобы жұмыс жасайды.

Жалпы білім беретін мектептердің мұғалімдеріне әдістемелік көмек көрсету үшін ДББҰ сайтында математика, физика, химия, биология және ағылшын тілі пәнінен бөлімдер жұмыс істейді.

Даму стратегиясынан күтілетін нәтижелер

Стратегияны жүзеге асыру келесі қорытындыларға жетуді бағамдайды:

 қысқа мерзімде:

— ықпалдасқан білім беру бағдарламасын жүзеге асыратын «Назарбаев Зияткерлік мектептері» жобасын жүзеге асыру аясында Назарбаев Зияткерлік мектептері желісін дамыту;

— мектепте оқытудағы деңгейлер арасында сабақтастықты қамтамасыз ететін ықпалдасқан оқу бағдарламаларын дайындау;

— Зияткерлік мектептерде бірыңғай ақпарттық білім беру ортасын құру;

— жаратылыстану математика ғылымдарын оқуға бейім оқушыларды конкурстық іріктеу жүйесін дайындап, енгізу;

— жоғары кәсіби мұғалімдерді іздеп, тауып, іріктеудің тиімді жүйесін жасау;

— педагогтардың біліктілігін жоғарлатудың деңгейлі жүйесі;

— оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесін дайындау және апрбациялау;

— білім сапасын бағалау және мониторинг жүйесін дайындап,, апробациялау;

— ХБ білім беру бағдарламаларын дайындау, жартылай енгізу, апробациялау;

— білім беру саясаты мен педагогикалық өлшеуіштер орталықтарын ашу;

 орташа мерзімде:

— Назарбаев Зияткерлік мектептерінің ықпалдасқан білім беру бағдарламаларына толықтай көшу;

— ХБ білім беру бағдарламаларын енгізу;

— Зияткерлік мектептері қызметінің тиімділігінің сыртқы және ішкі бағалау жүйесін бағалау;

— оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесін енгізу;

— Зияткерлік мектептерде білім сапасын бағалау және мониторинг жасау жүйесін енгізу;

— түлектердің қорытынды аттестациялау жүйесін дайындау;

— Астана қ. Зияткерлік мектебінің Халықаралық мектептер кеңесінде үміткер мектеп мәртебесін алуы(CIS);

 ұзақ мерзімде:

— жаратылыстану-математика оқуының классикалық дәстүрлерімен және қазақстандық және дүниежүзілік педагогикалық тәжірибесімен ұштасатын білім берудің инновациялық бірнеше тілді үйрету үлгісін жасау;

— халықаралық Бакалавриаттың MYP және DP бағдарламаларын авторландыру.