НОМЕНКЛАТУРА 11 сынып

География пәнінен ашық сабақтар

     Магнаев Б.Ж                                                                 

 

1.ЭКОНОМИКАСЫ ДАМЫҒАН ЕЛДЕР ТОБЫ

 

  • Үлкен жетілік елдері (G7):АҚШ, Канада, Жапония, Германия, Франция, Ұлыбритания және Италия, 1997 жылы Ресейдің қосылуына байланысты «Үлкен сегіздік» деп атала басталды.
  • «Қоныс аудару капитализм елдері» Канада, Аустралия, Израиль, ОАР, Жаңа Зеландия.
  • Батыс Еуропаның шағын капиталистік елдері: Бельгия, Австрия, Швейцария, Ирландия, Нидерланды, Люксембург

 

  1. ДАМУШЫ ЕЛДЕР
  • «Азия жолбарыстары» немесе Жаңа индустриялы елдер: Сингапур, Гонконг (Сянган), Корея Республикасы, Тайвань, Тайланд, Малайзия.
  • Дамушы елдердің көшбасшылары: Қытай, Үндістан, Бразилия, Аргентина, Мексика.
  • Социалистік елдер: Қытай, Куба, Лаос, Вьетнам.

 

3.ӨТПЕЛІ ЭКОНОМИКА ТӘН ЕЛДЕР

КСРО құрамында болған елдер: Ресей, Қазақстан, Украина, Өзбекстан, Беларусь, Қырғызстан, Түрікменстан, т.б.

Шығыс Еуропа елдері:Чехия, Словакия, Болгария, Венгрия, Румыния, бұрынғы Югославия мемлекетері

 

ДҮНИЕ ЖҮЗІНІҢ САЯСИ КАРТАСЫ

 

Шетелдік Европа: Батыс Еуропа (24 мемлекет кіреді, 700 млн. адам.);

                                  Шығыс Еуропа (бұрынғы социалистік елдер, 130 млн. адам)

Таскөмір  бассейндері: Рур, Жоғарғы-Силезия.

Темір кен  бассейндері: Лотарингия.

Өнеркәсіп:

Машина жасау: Франция, ГФР, Швеция,Чехия, Жапония, АҚШ

Химия: ФРГ

Жоғары дамыған аудандар: Лондон, Париж, ГФР  (Штутгарт, Мюнхен), «өнеркәсіптік          үшбұрыш » Италия (Милан—Турин—Генуя)

Өнеркәсіптік аудандар тізімі :Рур, Саар (ГФР), Ланкашир, Йоркшир, батыс Мидленд, Оңтүстік Уэльс (Ұлыбритания), Солтүстік аудан, Эльзас, Лотарингия (Франция), Жоғарғы-Силезия (Польша), Остравский (Чехия).

Еуропа мемелекеттерінің астаналары.

ШЕТЕЛДІК АЗИЯ ЖӘНЕ АУСТРАЛИЯ:

Мемлекеттері және астаналары

Оңтүстік-Батыс Азия (16 мемлекет): Ауғаныстан, Бахрейн, Израиль, Иордания, Ирак, Иран, Йемен, Катар, Кипр, Кувейт, Ливан, БАЭ, Оман, Сауд Аравиясы, Сирия және Түркия

              Оңтүстік Азия (7 мемлекет):Бангладеш, Бутан, Үндістан, Мальдив аралдары, Непал, Пакистан, Шри-Ланка                                                                                                                                               

Оңтүстік-Шығыс Азия (11 мемлекет):Бруней, Шығыс Тимор, Вьетнам, Индонезия, Камбоджа, Лаос, Малайзия, Мьянма, Сингапур, Тайланд, Филиппины

Орталық және Шығыс Азия елдері: Жапония, КХДР, Корея Республикасы, ҚХР, Тайвань, Монғолия.

 

 

 

АФРИКА:

Мемлекеттері және астаналары

Африканың ірі 5 экономикалық аудандары:Солтүстік Африка, Оңтүстік Африка, Шығыс Африка, Батыс Африка, Экваториалдық (Орталық) Африка елдері

 

АҚШ ЖӘНЕ КАНАДА:

Мемлекеттері және астаналары.

Мегалополистер: Босваш, Чипитс, Сансан.

Мұнай штаттары: Аляска, Техас, Канзас, Калифорния.

Ірі орталықтар: Детройт, Хьюстон, Лос-Анджелес, Нью-Йорк, Балтимор, Бостон және т.б

 

ЛАТЫН АМЕРИКАСЫ:

Мемлекеттері және астаналары.

           Өндіруші өнеркәсіп:

Банан: Бразилия, Коста-Рика, Колумбия, Эквадор, Мексика.

Қант: Куба

Кофе: Бразилия, Колумбия

Ет және бидай : Аргентина

Қалалар: Сан-Паулу, Рио-де-Жанейро,Ресифи

                                                                    

ІРІ ТЕҢІЗДІК  ПОРТТАР:

Санкт-Петербург, Хельсинки, Стокгольм, Лондон, Глазго, Ливерпуль, Гавр, Киль, Лиссабон, Афины, Венеция, Стамбул, Констанца, Амстердам, Роттердам, Марсель, Осло, Копенгаген, ЖаңаОрлеан, Сан-Франциско, Каракас, Порт-о-Пренс, Рио-де-Жанейро, Монтевидео, Буэнос-Айрес, Гавана, Кингстон, Кейптаун, Эль-Кувейт, Бомбей, Калькутта, Рангун, Бангкок, Сингапур, Джакарта, Сидней, Мельбурн, Токио, Йокогама, Петропавловск-Камчатский, Владивосток, Советская Гавань, Мурманск, Архангельск, Одесса,

Новороссийск, Севастополь.

 

МЕГАЛОПОЛИСТЕР:

Бостон-Вашингтон («Бос-Ваш»), Чикаго-Питтсбург («Чи-Питтс»), Сан-Франциско — Сан-Диего («Сан-Сан»), «Рейн» (Кёльн, Дуйсбург, Дортмунд, Эссен  т.б .),  «Токайдо»   (Токио — г. Осака), Лондон-Ливерпуль («Лонд-Лив»).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       Магнаев Б.Ж                                            Бүкіләлемдік Халықаралық ұйымдар

 

  1. Біріккен Ұлттар Ұйымы (Нью-Йорк)- БҰҰ
  2. Халықаралық қайта құру және даму банкі (Вашингтон)- ХҚДБ
  3. Халықаралық валюта қоры (Вашингтон)-ХВҚ
  4. БҰҰ – ның Білім, ғылым және мәдениет мәселелері ұйымы (Париж)— ЮНЕСКО
  5. Атом энергиясы бойынша халықаралық агенттік (Вена)— МАГАТЭ
  6. БҰҰ-ның өнеркәсіптік дамыту ұйымы (ВЕНА) – ЮНИДО
  7. Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (Париж)— ЭЫДҰ
  8. Бүкіләлемдік сауда ұйымы (Женева) –БСҰ (ВТО)
  9. Бүкіләлемдік деңсаулық ұйымы (Женева) – БДҰ
  10. Бүкіләлемдік туристер ұйымы (Мадрид) – БТҰ
  11. БҰҰ- ның қоршаған ортаны қорғау бағдарламасы ұйымы (Найроби)- ЮНЕП
  12. Париж клубі (Париж) – ПК
  13. Лондон клубі (Лондон)— ЛК
  14. Қызыл Крест және Қызыл Жартылай халықарарлық қозғалысы (ЖЕНЕВА)— ҚКҚЖХҚ
  15. Интерпол (Париж)— ИКПО

Аймақтық  Халықаралық ұйымдар

 

  1. Еуропалық одақ (Брюссель) –ЕО
  2. Солтүстікатлантикалық шарт ұйымы (Брюссель) – НАТО
  3. Батысеуропалық одақ (Брюссель) – БЕО
  4. Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы (Вена) – ЕҚЫҰ (ОБСЕ)
  5. Еуропа кеңесі (Страсбург) – ЕК
  6. Еуропалық ерікті сауда асоциациясы (Женева) – ЕЕСА
  7. Атом энергетикасы бойынша еуропалық қауымдастық (Брюссель)- Еуратом
  8. Тәуелсіз мемлекеттер Достастығы (Минск) – ТМД (СНГ)
  9. Шанхай ынтымақтастық ұйымы (Шанхай ) – ШЫҰ

10.Еуразиялық  экономикалық ынтымақтастық (Мәскеу) – ЕурАэЗЫ

 

Азия, Африка,Аустралия және мұхиттық аралдар

 

  1. Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттерінің ассоциациясы (Джакарта)- АСЕАН
  2. Мұнай экспорттаушы елдер ұйымы (Вена) — ОПЕК
  3. Азия даму банкі (Манила) – АзДБ
  4. Араб мемлекеттерінің лигасы (Каир) – АрМА
  5. Ислам конференциясы ұйымы (Джидда) – ИКҰ
  6. Африкалық одақ (Аддис- Абеба) – АО
  7. Африка даму банкі (Абиджан) – АфДБ
  8. Экономикалық ынтымақтастық ұйымы ( Тегеран) – ЭЫҰ
  9. Жалпы Афро- Маврийлік ұйым (Банги) – ЖАфМҰ
  10. Азиядағы өзара іс- қимыл және сенім шаралары кеңесі (Алматы) – АӨІСШК
  11. Азия-Тынық мұхиттық форумы – (Сингапур) – АТЗЫ
  1. Ислам даму банкі (Джидда) — ИДБ

Америка

  1. Америка мемлекеттерінің ұйымы (Вашингтон) – АМҰ
  2. Интеграцияның латынамерикалық ассоциациясы ( Монтевидео) – ИЛЛА
  3. Латынамарикалық экономикалық жүйе (Каракас) – ЛАЭЖ
  4. Орталықамерикалық мемлекеттер ұйымы (Сан-Сальвадор) – ОАМҰ
  1. Солтүстікамерикалық алаптағы ерікті сауда туралы келісім (Вашингтон) — НАФТА

 

 

ВВЕДЕНИЕ

Изучение   географической   номенклатуры    –   важная   часть процесса постижения  любого  географического  учебного  курса.  В учебно-методическом     пособии     содержится     список     названий  географических   объектов,   обязательных   для   изучения   в   курсе  «Физическая  география  Казахстана».  Ученики  должны  знать  названия этих   географических   объектов,   уметь   показать   их   на   карте, правильно назвать и написать.  Называть объекты следует, соблюдая

правильное произношение и ударения

При   изучении   географической   номенклатуры   необходимо  обратить внимание на правильность показа географических объектов.

Следует соблюдать следующие правила:

  1. Показывать объекты так, чтобы не закрывать их рукой. Если Вы стоите  слева  от  карты,  показывайте  левой  рукой,  если  справа  – правой.
  2. Площадные объекты   (озера,   равнины,   моря,   острова   и   т.д.) показывают, обводя их по границе.
  3. Заливы и полуострова показывают по береговой линии.
  4. Реки показывают от истока до устья, вдоль их течения. Сначала показывают главную  реку,  затем  ее  притоки:  правые  и  левые, начиная с верховьев.
  5. Горные хребты показывают линией, по оси хребта.
  6. Мелкие объекты на карте (горные вершины, вулканы, перевалы, мысы) показывают точкой.

Типичные ошибки, которых следует избегать:

  1. Показывают не объект, а подпись к нему. Особенно это касается горных вершин, перевалов, мелких островов.
  2. Площадной объект показывают не полностью, а только его часть (как правило, центральную).
  3. Показывают реку  не  полностью  (от  истока  до  устья),  а  лишь  ее отрезок в месте подписи.