Отын энергетикалық кешен. Кешеннің ерекшелігі мен маңызы. Мұнай және газ өнеркәсібі
Көкшетау қаласындағы Назарбаев интеллектуалды мектебі
География пәнінен сабақ жоспары
Сынып: 9
Күні: 12 . 10 .10 ж
Сабақ тақырыбы: §9. Отын энергетикалық кешен. Кешеннің ерекшелігі мен маңызы. Мұнай және газ өнеркәсібі
Сабақ мақсаты: Оқушыларға отын энергетикалық кешен, кешеннің ерекшелігі мен маңызы, мұнай және газ өнеркәсібі туралы толық мағлұмат беру.
Сабақ міндеті:
1.Білімдік: Балаларға отын энергетикалық кешен, кешеннің ерекшелігі мен маңызы, мұнай және газ өнеркәсібі туралы толық білім беру.
2.Тәрбиелік: Оқушыларды Отансүйгіштікке, табиғатты аялауға, сақтауға үйрету.
3.Дамытушылық: Балалардың өзіндік ойлана білуіне, сабаққа деген қызығушылықтарын арттыруға, өздерінше іздене білулеріне, т.б. үйрету.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: сұрақ-жауап, картамен жұмыс, кітаппен жұмыс, жеке жұмыс
Құрал-жабдықтар: ҚР физ картасы, ҚР әкімшілік картасы, ДЖ физикалық картасы, мектеп атласы, кескін карта,
Барысы: : І. Ұйымдастырушылық кезең
1.Сәлемдесу
2.Балаларды түгендеу.
3.Балалардың назарын сабаққа аудару
ІІ. Өткен сабақты шолу.
Сабақта кездесетін терминдер, оларға анықтама беріңдер.
- Шаруашылық
- шаруашылықтың құрамы және құрылымы
- өнеркәсіп: құрылымы және орналасу факторлары-ауыр өнеркәсіп, жеңіл өнеркәсіп,
- Кәсіпорындар — АҚ, ЖШС, БК түрінде құрылған ферлерліктер мен қожалықтар
- Мекемелер-
- салалар,
- салааралық кешендер
- ЖІӨ-
- Өнімнің өзіндік құны
- 1-топтағы салалар- жер қойнауынан шикізат өндіреді.
- 2-топтағы салалар оны өңдейді.
- Өнеркәсіп:
- А тобы- ауыр өнеркәсіп
- В тобы-жеңіл өнеркәсіп
- Кәсіпорындардың орналасуы
- Еңбек өнімділігін көтеретін өндірісті шоғырландыру, мамандандыру, кооперативтендірудің, құрамдастырудың және аумақтық – өндірісті үйлестірудің (кешендердің) артықшылықтарын пайдалана отырып орналастырады .
Үй тапсырмасын тексеру
1-нұсқа
- Шаруашылық дегеніміз не?
- Қазақстан шаруашылығының бірінші деңгейіне не жатады?
- Мекеме деген не?
- АҚ, ЖШС, БК түрінде құрылған ферлерліктер мен қожалықтар шаруашылықты қандай түріне жатады?
- Шаруашылықтың екінші деңгейіне не жатады?
- Шаруашылық салалары деген не? Мысал келтір.
- Шаруашылықтың үшінші деңгейіне не жатады? Мысал келтір.
- Өнеркәсіптің А тобы немесе ауыр өнеркәсіп деген не?
- Өндірісті шоғырландыру деген не?
- Машина жасау, электр қуатын өндіру, химия өнеркәсібі өнеркәсіптің қай түріне жатады?
2-нұсқа
- Өндірістік сала (материалдық өндіріс саласы) деген не? Мысал келтір.
- Өндірістік емес сала деген не? Мысал келтір.
- ЖІӨ — деген не?
- Экстенсивті өндіріс деген не?
- Интенсивті өндіріс деген не?
- Өзінді құн деген не?
- Өнеркәсіптің В тобы немесе жеңіл өнеркәсіп деген не?
- Мамандандыру деген не?
- Кооперация (бірлесу) деген не?
- Кәсіпорындарды орналастырудың негізгі факторларын ата.
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.
Осы сабақта кездесетін терминдер:
- ОЭК
- Отын өнеркәсібі
- Электр қуаты
- отын өнеркәсібінің салалары
- мұнай және мұнай өңдеу, газ, көмір
- электр қуаты –ЖЭС, СЭС, АЭС
- мұнай құбыры, газ құбыры, электр желісімен тасымалдау
- энергетикалық ресурстар-қалпына келетін, қалпына келмейтін
- Мұнай-газ алаптары – 5.
- мұнай өнеркәсібі
- Мұнай өңдейтін зауыттар
- Бірыңғай газ құбыры жүйесін құру.
Минералдық отын | қоры | Әлемдегі орны | Әлемдік қордағы үлесі, %-бен |
Көмір, млрд т | 31,3 | 7 | 3,8 |
Мұнай, млрд т | 5,3 | 8 | 3,2 |
Табиғи газ, млрд м3 | 3 | 10 | 1,6 |
Уран, млн т | 2,5 | 2 | 19 |
Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы. В. Усиков. 9-сынып. §9. 56-57-58 — сурет бойынша түсіндіру. 99-101-102 беттер.
ІҮ.Бекіту.
Сұрақтар:
- АӨК-ге не жатады? Не себепті салааралық кешеннің негізгісі деп аталады?
- ОЭК-нің негізгі ерекшеліктері
- Еліміздің отын-энергетикалық кешені негізгі айырмашылықтарын атаңдар.
- Мұнай өндіру зауытын орналастыруда қандай орналастыру принциптері ескеріледі?
- Қазақстанда газ өнеркәсібін дамытудың қандай ерекшеліктері бар?
- Еліміздің ірі мұнай кен орындарын атаңдар.
- Қандай шаруашылық түріне табиғи және ілеспе газ пайдаланылады?
- Мұнай-газ өнеркәсібінің қоршаған ортаға тигізер әсерін баяндап беріңдер. Мұнай мен газ өндіруде оның қолайсыз әсерін жоюға арнап қандай шаралар қолдануда?
Тапсырмалар:
- Полулях. Л.Н. «Мектеп оқушыларына арналған өздігінен жұмыс дәптері» 9-сынып. Бойынша жұмыс жасау. 5-тақырып. 8-9-бет.
- Казановская Т., Ульяшова И. «Мектеп оқушыларына арналған жұмыс дәптері». 9-сынып. Бойынша жұмыс жасау. 19-21 бет. Отын-энергетика кешені. 22-27 бет.
- Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы. В. Усиков. 9-сынып. §9-соңындағы тестті және тапсырмаларды орындау. 107-109-беттер.
Кескін картамен жұмыс: Кескін картаға атлас картаны пайдалана отырып «Отын – энергетикалық кешенді» түсіру.
ҮІ.Бағалау
ҮІІ.Үйге тапсырма: §9. Отын энергетикалық кешен. Кешеннің ерекшелігі мен маңызы. Мұнай және газ өнеркәсібі (оқу, мазмұндау, конспектілеу.)
Тексерген: Жаратылыстану пәндері кафедра меңгерушісі Бекенбаева Б.Ш.
9-сынып. §7-8 бойынша. 1-нұсқа
- Шаруашылық дегеніміз не?
- Қазақстан шаруашылығының бірінші деңгейіне не жатады?
- Мекеме деген не?
- АҚ, ЖШС, БК түрінде құрылған ферлерліктер мен қожалықтар шаруашылықты қандай түріне жатады?
- Шаруашылықтың екінші деңгейіне не жатады?
- Шаруашылық салалары деген не? Мысал келтір.
- Шаруашылықтың үшінші деңгейіне не жатады? Мысал келтір.
- Өнеркәсіптің А тобы немесе ауыр өнеркәсіп деген не?
- Өндірісті шоғырландыру деген не?
- Машина жасау, электр қуатын өндіру, химия өнеркәсібі өнеркәсіптің қай түріне жатады?
9-сынып. §7-8 бойынша. 2-нұсқа
- Өндірістік сала (материалдық өндіріс саласы) деген не? Мысал келтір.
- Өндірістік емес сала деген не? Мысал келтір.
- ЖІӨ — деген не?
- Экстенсивті өндіріс деген не?
- Интенсивті өндіріс деген не?
- Өзінді құн деген не?
- Өнеркәсіптің В тобы немесе жеңіл өнеркәсіп деген не?
- Мамандандыру деген не?
- Кооперация (бірлесу) деген не?
- Кәсіпорындарды орналастырудың негізгі факторларын ата.
9-сынып. §7-8 бойынша. 1-нұсқа
- Шаруашылық дегеніміз не?
- Қазақстан шаруашылығының бірінші деңгейіне не жатады?
- Мекеме деген не?
- АҚ, ЖШС, БК түрінде құрылған ферлерліктер мен қожалықтар шаруашылықты қандай түріне жатады?
- Шаруашылықтың екінші деңгейіне не жатады?
- Шаруашылық салалары деген не? Мысал келтір.
- Шаруашылықтың үшінші деңгейіне не жатады? Мысал келтір.
- Өнеркәсіптің А тобы немесе ауыр өнеркәсіп деген не?
- Өндірісті шоғырландыру деген не?
- Машина жасау, электр қуатын өндіру, химия өнеркәсібі өнеркәсіптің қай түріне жатады?
9-сынып. §7-8 бойынша. 2-нұсқа
- Өндірістік сала (материалдық өндіріс саласы) деген не? Мысал келтір.
- Өндірістік емес сала деген не? Мысал келтір.
- ЖІӨ — деген не?
- Экстенсивті өндіріс деген не?
- Интенсивті өндіріс деген не?
- Өзінді құн деген не?
- Өнеркәсіптің В тобы немесе жеңіл өнеркәсіп деген не?
- Мамандандыру деген не?
- Кооперация (бірлесу) деген не?
- Кәсіпорындарды орналастырудың негізгі факторларын ата.