Зәр шығару жүйелерінің құрылысы мен қызметі.
Сабақтын тақырыбы: Зәр шығару жүйелерінің құрылысы мен қызметі.
Сабақтың мақсаты: Бүйректің организмде орналасуын және сыртқы құрылысының ерекшеліктерін атқаратын қызметіне сай бүйректегі құрылымын анықтау. Зат алмасу процесінің соңғы өнімждерінің шығуының мәнін, олардың адам организмінен шығу жолдарын түсіндіру.
Дамытушылық: Оқушылардың білімге құштарлығын, пәнге қызығушылығын, белсенділігін арттыру, ойлау қабілетін, шапшандығын дамыту, өзбетінше жұмыс істеп, талаптарын, тіл байлығын дамыту.
Тәрбиелік: элементтерін пайдалана отырып, топпен, жұппен үйлесімді жұмыс жасауға қалыптастыру. Оқу үрдісінде әр оқушыны қабілетіне сай шығармашылық ізденіске тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Электронды оқулық, интерактивті тақта т.б.
Сабақтың әдісі: ұжымдық ойлау әрекеті технологиясы
Сабақ түрі: Ойын
Сабақтын барысы:
І. Ұйымдыстыру кезеңі:
Оқушылардың сыныпта орналасуын, қатысуын, дайындықтарын, тәртіптерін қадағалау. (1мин)
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:
«Шаршылар мен нөлдер» деген ойын арқылы үй тапсырмасы 4 оқушыдан сұраланады.
1) Энергетикалық алмасу 2) Биохимиялық реакциялар
кезеңдері: нәтижесінде ыдырайды:
дайындық ас қорыту тыныс алу Н2О SO2 Сода
гликолиз оттексіз дайындық Сода СО2 NH3
тыныс алу гликолиз оттекті NH3 Сода СО2
3) І – ші дайындық кезеңде органикалық қосылыстар ыдырайды.
Гликоза амин су
қышқылы
май глицерин
қышқылы глюкоза май қышқылы
су глицерин амин
мен май қышқылы
қышқылы
4)Бейорганикалық өнімдер организммен шығарылады.
ауыз бүйрек ішек
ішек өкпе ауыз
бүйрек ауыз өкпе
ІІІ. Негізгі бөлім
Жаңа сабақтың барысын оқушыларға түсіндіріп, әр топтың басшысы өз топтарының тапсырмасын алады. Топтың тапсырмалары:
- Ыдырау өнімдеріне түсінік
- Зәр шығару жүйесіне кіретін мүшелер
- Бүйректің құрылысы мен қызметі
- Зәрдеу түзілуі және шығарулуы
І. Ыдырау өнімдері
Тұз
Су
Зат алмасудың
қалдық өнімдері
улы заттар
бөгде заттар
ІІ. Зәр шығару жүйесіне кіретін мүшелер
2 бүйрек 2 несепағар қуық зәршығару өзегі
ІІІ. Бүйректің құрылысы m-150г
Нефрит өзекшелері үрме бұршақ тәрізді
75%
Бүйрек астаушасы
Құрсақ қуысында
Бүйрек денешігі
Қоңырқай түсті
1 – 2 бел омыртқасы
Сыртқы қыртысы
Ішкі бозғұлт
Сыртқы май қабат
Қысымын реттейді
Су мен тұздың
Мөлшерін реттейді сүзгіштік
Зәр түзіледі
Тұрақтылықты сақтайды
- Зәрдің түзілуі мен шығарылуы
ІІ кезең Кері сіңіру І кезең фильтрация
Тәулік ішінде шығарылады Тәулігіне 1700-
1800 қан ағып кетеді
1,5л
Бірыңғай салалы бұлшық ет
(Оқушылармен осы тірек – сызбаларды басшылыққа алып, толықтырып айтады.)
- Қорытынды
Мұғалім тақырыпты қорытындылап, өз ойын оқушы ойымен ұштастырады.
Ойын «Кім жылдам?»
Соңғы керексіз қалдық, нәжіс пен зәр бөлініп сыртқа шығады.
Бүйректің жұмысы қалыпты жағдайда болу үшін не істеу керек?
Бүйректің жұмысы қандай жолмен реттеледі?
Бүйрек қайда орналасқан?
Ересек адамның бүйрегінде әр минут сайын түзілетін қанның мөлшері?
Бүйрек пішіні
Зәрдің пайда болу механизмі
І – реттік зәрдің пайда болуы
ІІ – реттік зәрдің пайда болуы
Нефрон деген не?
- Бағалау
VII. Үйге тапсырма
&53 оқу. 197 беттегі кесте. Эссе жазу «Аурудың түрі көп – денсаулық біреу».