Иондық химиялық байланыс. Иондық және ковалентті қосылыстардың қасиеттері. Лабораториялық тәжірибе №4 «Әр түрлі кристалдық торы бар заттардың қасиеттері »

Химия пәнінен ашық сабақтар
Тақырыбы§2.2. Иондық  химиялық байланыс. Иондық және ковалентті қосылыстардың қасиеттері. Лабораториялық тәжірибе №4  «Әр түрлі кристалдық торы бар заттардың қасиеттері  »уақыты
Білімділік мақсаты:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Иондық байланыс туралы білімді жүйелеу,тереңдету;                                                       Иондық байланыспен берілген заттарды сипаттай білу,атомдардан иондардың түзілу схемасын құрастыра білу,химиялық байланыстың түрлерін анықтай білу,ковалентті байланыс туралы білімдерін жүйелеу және қорытындылау,салыстыру, білім-білік дағдыларын дамыту;                                                                                                                сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру. 
Сабақ типі:Жаңа білім беру сабағы. 
Сабақ өткізілу түрі: Мұғалімнің түсіндіруі,кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен,сызбанұсқамен жұмыс, фронталды әңгімелесу, 
Құралдар мен реактивтер:Кітап,  дәптер, интерактивті тақта . Түрлі түсті шариктер, таяқшалар. 
Ұйымдастыру

кезеңі:

(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)                                                                     -сабақта  қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;                                                               -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың  жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.1-2
Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:  Сабақтың  білімділік мақсаты:                                                                                                  -үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;                                                    -білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;                                                                                                                                        -кеткен кемшіліктерді жою.1.Жаттығуды тексеру.5-7
Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

 

 

 

1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын  айқындау.

Жаңа материалды оқып үйренудің  практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.

Білімділік міндеттері:

-оқушылардың  білім алуға деген    ынта-ықыласын жұмылдыру.

-оқушыларды  білім алудың мақсаттарын анықтауға;

— оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.

 2.Оқыту проблемалары:

    Иондықі байланыс

3.Білімді жаңғырту.  (Актуализация ):          

1.Фронталды әңгімелесу:(нашар үлгерушілермен жұмыс)

А).Ковалентті байланысқа  сипаттама беріңдер:

(*байланыс ұзындығы, *байланыс энергиясы)

Б).Мына қосылыстардағы байланыстың типтерін анықтаңдар:

BCl3 ,CH4 , MgSO4, НСl, К2О,NaCI,KOH,NH4+   CI2

3-4

 

 

 

 

 

 

 

 

Жаңа сабақ түсіндіру.Білімділік міндеттері:

-оқушылардың өтілген материалды қабылдау ,есте сақтауын қамтамасыз ету;

-нақты қорытындылауға ,жүйелеуге әкелетін әдістермен тәсілдерді меңгеруіне жағдай туғызу; — оқушыларды өтілген материалды қайта жаңғыртып, еске түсіру әдістерімен қамтамасыз ету;

-түсініктер,заңдар,ережелерді философиялық тұрғыдан түсінуге ,талдауға көмек ету;

-оқушылардың оқу материалын өз әдіс -тәсілдерімен бетінше қабылдауын қамтамасыз ету. Жаңа сабақ материалын түсіндіру:                                                                             

 Иондық байланыс металдық және бейметалдық қасиеттері айқын,электртерістілік шамасы ның айырымы көп  ажыратылатын  элементтер атомдары  арасында түзіледі                                                       Иондардың,катиондар мен аниондардың электростатикалық  тартылуы есебінен түзілетін байланыс иондық байланыс деп аталады.

 Иондық байланыстың сипаттамалары:                                     :

Иондық байланыста иондар әр түрлі баңытта тартылатындықтан бағыты болмайды.Оның күш өрісі компенсацияланбаған,сондықтан иондық байланыс қанықпаған.

Иондық байланыс пен ковалентті байланыстың пайда болуы механизмінде ерекшеліктер жоқ. Олар молекулалық электрондық бұлттың полюстену дәрежесімен ерекшшеленеді.Таза иондық байланыспен байланысқан зат жоқ.Әдетте иондық байланыстың дәрежесімен анықтайды.Мысалы:натрий хлоридінде  -0,84.

Қосылыстардың қасиеттері химиялық байланыс пен олар түзетін кристалл тор түріне тәуелді. Ковалентті қосылыстар көбінесе суда ерімейді,ал ерісе де жеке молекула күйінде болады.

·                     Ионды қосылыстар ·                     Ковалентті қосылыстар
Ериді,олардың ерітінділерінде электролизденетін бос иондар болады. Ковалентті қосылыстар көбінесе суда ерімейді,ал ерісе де жеке молекула күйінде болады.
Балқу темперературасы жоғары.Балқу темперературасы төмен.
Қатты заттардың кристалл тор түйіндерінде иондар орналасады.Молекулалық кристалл торындағы заттарды ковалентті байланыспен түзі-

леді,олардың балқу температуралары төмен,ковалентті байланыспенқатты заттар байланыса алады,олардың кристалл тор түйіндерінде атомдар орналасады.Мысалы: алмаз

Қаттылығы жоғары,қиын балқиды ұшпайды.Бөлме температурасында олар –сұйықтықтар,газдар.
Тұздар.Мұз,қатты галогенсутектер,көптеген органикалық қосылыстар,инертті газдар,бір молекуласы бір,екі,үш,төрт,сегіз атомнан

тұратын жай заттар.

15-16
Жаңа сабақты қалай қабылда- ғанын  алғашқы тексеру кезеңдері: Білімділік мақсаты:

— оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

Жаттығу орындау:10 -ЕТЖ-1   33бет.  1нұсқа.

3-4
Білімді жүйелеу және қорытындылау

 

 

 

 

Білімділік міндеттері:

— оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

— кеткен кемшілікті жою жұмыстары

-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;

-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау                                                                                                           Дәптерге қорытынды жазу.

1.Химиялық байланыстың табиғаты бірдей.

2.Қосылыстардың қасиеттері химиялық байланыстың типіне ғана емес ,сонымен қатар олар түзетін кристалл торының түріне байланысты..

3.Иондық және атомдық кристалл торы бар қатты заттар,молекулалықкристалл торы бар заттармен салыстырғанда беріктеу.

5-6
Бақылау және өзбетінше бақылау кезеңдері.Білімділік міндеттері:

— оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;

-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;

— кеткен кемшілікті жою жұмыстары;

1.Соңғы берілген жаттығуларды тексеру.

1-2

 

 

Үй тапсырмасын беру кезеңі:Білімділік міндеттері:

-оқушыларға  үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету

1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

Параграф   2.2   оқу -1-4(34бет) –жазбаша.

2. Күнделікке жазғанын тексеру.

1-2
 Сабақ қорытындысын шығару кезеңі. — жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.                                            Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару.                                                             Баға қою.1-2
 Рефлексия кезеңі:Білімділік міндеттері:

—оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.

-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Сіздерге сабақ қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай?

1-2