Мұздықтар және олардың маңызы

Тақырыбы:  Мұздықтар және олардың маңызы.

Мақсаты:

1. Гидросфера  жайлы алған білімдерін тереңдету және кеңейту, «мұздықтар», «қар жиегі», «тау мұздықтары»,«жабынды мұздықтар»  ұғымдарын қалыптастыру, Олардың пайда болуы және маңызын анықтау

Стандарттан жоғары ұғымдар: гидрология, мұхиттану, құрлық гидрологиясы,

глетчер, нунатак, трог.

2. Құзреттілікке бағытталған және қызығушылығын арттыруға арналған өздік жұмыстарын орындау барысында танымдылық қажеттілігін туғызу және логикалық ойлау дағдысын қалыптастыру;
3. Экологиялық сананы қалыптастыру, өз жеріміздің суларына жауапкершілікпен қатынас жасау, адамгершілік сезімдері мен қасиеттерін ояту жолдарын қарастыру.

Міндеттері:

1. Оқу-танымдық әрекетті өздігінен орындауды ұйымдастыру;
2. Сабақ мазмұнын құзретті бағдарға бағыттау барысында, түрлі танымдық тапсырмаларды орындату;
3. алған білімдерін қажетті жағдайда қолдануға  бағыттау;

Сабақты жабдықтау: Жарты шарлардың физикалық картасы, интербелсенді тақта, кестелер, сызбалар.

Ұйымдастыру формасы: жұппен, жекелей

Қолданатын әдіс-тәсілдер: өздігінен оқыту  /ТИСО/

Қосымша әдебиеттер: 10-сынып оқулығы, «география және геодезия» сөздігі.

Сабақ барысы:

І. Мотивациялық кезең

1. Табысқа жетуге жағдай туғызу:  Бейнефильм көрсету   «Тайна воды»
2. Гипотезалық сұрақ: Дүниежүзінің көп бөлігін неге су алып жатыр? / оқушылар ойы /

Диаграмманы көрсету арқылы гидросфераның бөліктеріне сипаттама  жасау

• Гидросфера деген не?
• Диаграмманы сипаттау арқылы, Гидросфераны құрайтын компоненттерді атаңдар.

Интербелсенді тақтада ғаламшарларды көрсету.

— Бұл ғаламшарларда су қандай күйде кездеседі?

Қорытынды: Бұдан судың үш күйде болатындығын білдік, яғни қатты, сұйық, газ.

3.Тақырыпқа шығу: Гидросфераның қатты күйіне қай бөлігі жатады?

Бүгінгі тақырып:   Мұздықтар және оның маңызы

4. Проблемалық сұрақ:

— Мұздықтар қайда болады, неліктен, қандай заңдылыққа байланысты?

— Оларды қандай мұздықтар дейміз?

— Гренландия қандай арал, неге оның бетін мұз басып жатыр?

— Таулардағы және құрлықтағы мұздықтарда айырмашылық бар ма?

— Сонымен алдымызға қандай мақсат қоямыз?

5.Оқушылардың мақсатқа шығуы.

ІІ. Жаңа білімді қалыптастыру кезеңі

1. Оқушылардың зерттеушілік  әрекеті.
2. Берілген оқу парағы арқылы тапсырмаларды орындай отырып, жаңа тақырыпты

меңгеру.

2.Әр тапсырмадан кейін қортынды жасап отыру.

Термин сөздер:

Гидрология — табиғи суларды  және оларда болатын құбылыстар мен үрдістерді зерттейтін ғылым.

Мұхиттану- мұхитты және мұхит бөліктерін зерттейді

құрлық гидрологиясы – құрлықтағы гидросфера бөліктерін көреді.

глетчер- таудағы мұздықтардың швейцарлықтарша атауы

нунатак –Антарктидадағы мұз бетінен көтеріліп шығып тұрған ең биік шыңдар.

трог —             «астау» мұздықтың әрекетінен өңделген, кеңейтілген түзетілген таулық эрозиялық аңғар.

3. Соңғы нәтиже:   Модуль сызу    /оқушылардың қорғауы/

ІІІ. Жаңа білімді қолдану кезеңі

4.Алған білімімізді бекіту :

географиялық диктант және жабық тест орындау ,

Бағалау әр сұраққа 1 ұпай, 7 ұпай -«5», 6 ұпай-   «4»      5 ұпай-«3».

1. Географиялық диктант.

Су — жер бетінде кең таралған зат.  Ол түрлі сұйық , газ, қатты күйде болады. Судың қатты күйдегі бөлігін мұздықтар дейді. Мұздықтар тау және жабынды болып екіге бөлінеді. Қазақстандағы ең ірі тау мұздығы Іле Алатауындағы  Корженевскии мұздығы, оның биіктігі 12 км.  Таудағы қардың жыл бойы ерімейтін биіктігін белгілейтін шартты сызықты қар жиегі деп атаймыз.

2. Жабық тест
3. Табиғи суларды  және оларда болатын құбылыстар мен үрдістерді зерттейтін ғылым:
4. Гидрология  бөлінеді:
5. Айсберг –
6. Антарктидадағы мұз бетінен көтеріліп шығып тұрған ең биік шыңдар:
7. таудағы мұздықтардың швейцарлықтарша атауы:
8. «астау» мұздықтың әрекетінен өңделген, кеңейтілген түзетілген таулық эрозиялық аңғар:
9. Корженевский –

5. Гипотезалық  сұрақ. Қорытынды.

— Неге жер бетіндегі су жоғалып кетпейді?

ДЖ су айналымы жайлы ұғым.

Қорытынды: ДЖ су айналымының әсерінен гидросфера бөліктері бірігеді.

6.Бағалау , үй тапсырмасы: Дүние жүзі бойынша мұздықтарды тауып, жазып келу.

7.Рефлексия

1. Сен өз біліміңді көрсете алдың ба және оны қолдана алдың ба?

2.Сабаққа деген қызығушылық туындады ма?

Бағалау сараптамасы:      «5»- 30 -37 ұ             «4» —30 — 25 ұ        «3»-25 — 20 ұ

6 сынып                                                                                                 

«Мұздықтар және оның маңызы»

тақырыбының оқу парағы

Тақырыпты меңгеру нәтижесінде оқушылар:

Әдебиеттер:

Оқулықтар : Бірмағамбетов Ә., Мамырова К,. «Физикалық география», 10сынып оқулығы, «география және геодезия» сөздігі.

құрал-жабдықтар : Дүниежүзінің физикалық картасы, атлас.

Негізгі ұғымдар: мұздықтар, қар жиегі, тау мұздықтары,жабынды мұздықтар            гидрология,мұхиттану, құрлық гидрологиясы,  глетчер, нунатак, трог

Есіңде болсын, жұмысты алгоритм бойынша жаса. Әр тапсырманы орындаған соң  тексертіп отыруды ұмытпа, тақырыптың рейтингілік бетін толтыр. Өзіңнен туындаған сұрақтарды, проблемаларды жауапсыз қалдырма!

Жолдасыңды  тексерген кезде әділетті және турашыл бол – бұл саған және сен тексерген оқушыға өте қажет.

Сәттілік тілеймін!

№1 тапсырма   /10 ұпай/

1. Гидросфера – бұл тек мұхит, теңіз, өзен, көл, батпақтардың сулары ған емес, сонымен қоса жер бетінде қатты күйде кездесетін   —————————————  тұрады.
2. Кілтті сөздерді жазып, анықтама бер, мұздықтар, қар сызығы, тау мұздықтары, жабынды мұздықтар. Сөздермен шағын әңгіме құра.

Тексерістен өтіп, қорытынды жаса.

№ 2 тапсырма  /10ұпай/

1.Қар жиегінің биіктігі неге байланысты, сызбаны толтыр.

2. Мұздықтардың қандай түрлері бар сызбаға сал.                           

Тексерістен өт

№ 3 тапсырма  /10 ұпай/

Жаңа ұғымдарға       «География және геология » сөздігімен  10 сынып оқулығын қолдана отырып, анықтама бер:

гидрология,мұхиттану, құрлық гидрологиясы,  глетчер, нунатак, трог

Тексерістен өтіп,  сызбаны толықтыр.

 географиялық диктант және жабық тест орындау

Бағалау әр сұраққа 1 ұпай, 7 ұпай -«5», 6 ұпай-   «4»      5 ұпай-«3».

1. Географиялық диктант.

Су — жер бетінде кең таралған зат.  Ол түрлі сұйық , газ, қатты күйде болады. Судың қатты күйдегі бөлігін мұздықтар дейді. Мұздықтар тау және жабынды болып екіге бөлінеді. Қазақстандағы ең ірі тау мұздығы Іле Алатауындағы  Корженевскии мұздығы, оның биіктігі 12 км.  Таудағы қардың жыл бойы ерімейтін биіктігін белгілейтін шартты сызықты қар жиегі деп атаймыз.

2. Жабық тест
3. Табиғи суларды  және оларда болатын құбылыстар мен үрдістерді зерттейтін ғылым:
4. Гидрология  бөлінеді:
5. Айсберг –
6. Антарктидадағы мұз бетінен көтеріліп шығып тұрған ең биік шыңдар:
7. таудағы мұздықтардың швейцарлықтарша атауы:
8. «астау» мұздықтың әрекетінен өңделген, кеңейтілген түзетілген таулық эрозиялық аңғар:
9. Корженевский –

Тақырыптың рейтингілік парағы                          ________________________