Атмосфералық жауын — шашын
Тақырыбы: Атмосфералық жауын — шашын
Мақсаты білімділік: Оқушыларға тропиктік және субтропиктік белдеулер жөнінде толық, жан-жақты түсіндіру.
Дамытушылық: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Оқулықпен, картамен жұмыс істеу барысында әр белдеудің климатына, жер бедеріне, өсімдігі, жануарлар дүниесіне, олардың алуан түрлілігі мен таралу заңдылықтарына тоқталу. Өз ойларын еркін, сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: Тропикалық және субтропикалық белдеумен танысқан тұлға.
Үй тапсырмасына байланысты сұрақтар:
І- тапсырма. Сәйкестендір
1-топқа.
Термометр ауа ылғалдылығы
Анероид барометр ауа қысымы
Озон газы тропосферада
Ауа райы түзіледі стратосферада
2-топқа
Атмосфера озоносфера
Стратосферадағы маңызды қабат 21 %
Бүкіл ауаның 80% қай қабаттта 78%
Оттегі тропосфера
Азот ауа қабаты
3-топқа
Көмірқышқыл газы сызық
Тропосфераның шекарасы 50-55 км
Стратосфераның шекарасы 15-18км
Изотерма 760 мм
Қалыпты атмосфералық қысым 1%
ІІ-тапсырма. Кестені толтыр
Сағ 0100 | Сағ 700 | Сағ 1300 | Сағ 1900 | ТОТ |
-200С | -230С | -160С | -190С |
І апта | ІІ апта | ІІІ апта | IV апта | АОТ |
100С | 80С | 00С | -40С |
Қыс | Көктем | Жаз | Күз | ЖОТ |
-160С | 50С | 250С | 80С |
ІІІ – тапсырма. Географиялық диктант
1-топқа
- Су буы салқындағанда қайтадан … күйге ауысады.
- Бұлттардың аспанды торлауы … деп аталады.
- Бұлттар пішініне қарай … деп бөлінеді.
- 2 км биіктікке дейін …түзіледі.
- Бұлттылық мөлшері … белгіленеді.
2-топқа
- Ауаның жер бетіне жақын қабатындағы булар су тамшыларына айналғанда … түзіледі.
- … үйіліп жатқан жүнге немесе мақтаға ұқсайды.
- Жауын – шашын жаумайтын бұлт …
- … бұлт 800-1000 м биікте түзіледі.
- Жер бетінен жоғары көтерілген ауа шоғырланып … құрайды.
3-топқа
- 6 км биіктікте … бұлт түзіледі.
- … бұлтта жазда нөсер жаңбыр жауады.
- Қыста жапалақтап қар жауатын … бұлт
- … бұлт мұз кристалдарынан тұрады.
- Ұзаққа созылатын ақ жауын … жауады.
IV – тапсырма. Сандардың мәнін ашу.
0,03% , 21%, 78%, 760 мм, 1мм, 0-10балл, 50-55шқ, 11шқ, 1 кг 33 гр, 2км, 6км, 800-1000м, 0,60С.
V – тапсырма. Жұмбақтар шешу
- Түбі тесік шелектен
Суы тамшылап тұрғандай,
Басталып еді ол еппен
Ақтарылды түк қалмай (Жаңбыр)
- Құлағы мен көзі жоқ,
Тіпті жоқ қол мен аяғы.
Бірақ, ғажап өнерпаз,
Мәнерлеп ою салады (Қырау)
Олай болса, бүгінгі сабақ тақырыбы: «Атмосфералық жауын – шашын »
Слайд- шоу музыкамен көрсету. (2 мин)
Топтарға тапсырма беру.
І-топ. Қар, жаңбыр, бұршақ туралы.
ІІ-топ. Қырау, қылау, шық туралы.
ІІІ-топ. Жауын – шашынды өлшеу.
Әр топ өз тапсырмаларын тақтаға шығып қорғайды.
Жауын – шашынның жер бетінде таралуы туралы айтамын. Картамен түсіндіру.
Астана – 411 мм
Алматы – 629 мм
200с.е 200о.е – 2000мм
Тынық мұхитындағы – Гаваи аралдарында
Гималай тауында 12.000мм
Қазақстанда 200 – 300 мм мұхиттан булану-буланушылық
Қорытынды.
Үйге тапсырма: Атмосфералық жауын – шашын. Өздерің тұрған жердің
жылдық жауын – шашын мөлшерін біліп анықтау.