Қайталау. Ойын-ойға жетелейді.
Сабақтың тақырыбы: Қайталау.Ойын-ойға жетелейді.
Сабақтың мақсаты: 1.Өткен сабақтарды еске түсіре отырып,тақырыптарды қайталау,
білімдерін толықтыру.
2.Ойын арқылы оқушылардың ойлау, сөйлеу,есте сақтау дағдыларын дамыту.Қайталау сұрақтары,сызбалар арқылы ойлау қабілеттерін
дамыту.
3.Оқушылардың өз халқының тарихын оқып білуге, салт- дәстүрін
сақтауға,мәдениеттілікке, бір-біріне көмектесуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: қайталау.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, ойын элементтері.
Сабақтың көрнекілігі: сызбалар, карта, оқулық,түрлі тапсырмалар, интерактивті тақта.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ.Сабақты жоспарлау, мақсат қою.
Кіріспе.Құрметті оқушылар, бүгін біздер өтілген тақырыптар бойынша алған білімдерімізді тексеру үшін ойын арқылы өз білімдерімізді шыңдаймыз.Алдымен оқушыларды үш топқа бөлеміз:
І-топ.Сақтар
ІІ-топ.Ғұндар.
ІІІ-топ.Түркілер.
Әр топқа он сұрақтан қойылады.Оқушылар жеке-жеке жауап береді.Әр сұрақ немесе тапсырмалар ұпаймен саналады.Дұрыс жауап бес балмен бағаланады.
«Сақтар» тобына
І.Сақтардың негізгі шаруашылығы қандай? /мал шаруашылығы/
2.Сақ жеріне Кир бастаған парсы әскерлерінің басып кірген уақыты?
/б.з.б 530 ж./
3.Сақтардың қандай тайпалары тарихи жазбаларда белгілі болған?
/Тиграхауда, парадарайа, хаумаварга/
Ежелгі грек авторлары сақтарды қалай атады?/Азиялық скифтер/
5.Сақтарды зерттеген грек тарихшысы кім? /Геродот/
6.Ирандық жазбаларда сақтарды қалай атаған?/Жүйрік атты турлар/
7.Алтын адам қай жерден табылды? /Жетісу жеріндегі Есік қорғанынан/
8.Томирис патшайым қай жылдары өмір сүрген? /б.з.б.570-520ж/
9.Дариді алдаған сақ малшысының есімі? /Шырақ/
10.Парадарайа деп кімдерді атады?/Теңіздің арғы жағындағы сақтар/
«Ғұндар» тобына
1.Ғұндарда қанша ру болды? /24/
2.Ғұн державасының негізін қалаған кім? /Мөде/
3.Ғұн мемлекеті қай жылы оңтүстүк және солтүстік болып екіге бөлінген? /б.з.б.55ж/
4.Ғұндар өсірген үй малдарын атаңыз?/малдың барлық түрі/
5.Ғұндарда опасыздық жасағандарға берілетін жазаның түрі?/Өлім жазасы/
6.Рим империясына ғұндардың қай басшысы қауіп төндіреді?/Еділ/Атилла/
7.Мемлекет басшысын қалай атайды?/Шаньюй/
8.Құлдар қандай жұмыстарға пайдаланылды?/үй шаруасында/
9.Атилла операсын жазған итальян композиторы?/Джузеппе Верди/
10.Салық кімдерге салынды?/Жаулап алған мемлекеттерге/
«Түркілер/ тобына
1.Біздің жерімізде ерте орта ғасырларда ірге тіккен алғашқы мемлекеттердің бірін атаңыз?/Түрік қағанаты/
2.»Ашина» атауы қандай мағынаны білдіреді? /қасқыр/
3.Түрік қағанаты қай жылы екіге бөлінді?/603 жылы/
4.Түріктер өздеріне бағынышты соғдылықтарды қалай атады? /тат/
- «Диуани лұғат ат түрік» кітабының авторы кім?/Махмуд Қашқари/
- Бумын қағанның мұрагерін атаңыз?/Қараеске және Мұқан қаған/
9.Түріктер қандай шаруашылықпен айналысқан?Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы/
10.Алғаш рет түрік жазуы туралы деректер қалдырған кім?/Византия тарихшысы Менандр Протектор/
ІІ.Пошта ойыны.
Оқушылар, біздің пошта жәшігімізде пошта тасушы үш топқа тапсырмалар тастап кетіпті және де көп ұпай жинаған оқушыға мектебімізде ақпан айында өтетін «ХХІ-ғасыр көшбасшысына» жолдама келіпті.Бұл тапсырмаға жауап берген оқушылар 20 ұпайдан алады.
ІV.Кубик ойыны
Кубикті лақтыру арқылы тақтадағы жасырын тұрған даталарға жауап береді.Бұл тапсырмаға 20 ұпай беріледі.
1.Б.з.б.55 жыл.
2.Б..з.б. 519-518ж.
3.1889 жыл.
4.451 жыл.
- 552-603 жыл.
- Б.з.б. 570-520 жыл.
Ой саптау
Келтірілген мәтін жұмбақталуы. Мәтіннің мәнін аша білу керек.Әр дұрыс жауапқа 5 ұпай.
- «Егер сендер,… құс тәрізді аспанға ұшып кетпесеңдер немесе тышқан секілді жер астына түсіп кетпесеңдер, көлбақа құсап суға түсіп жоғалмасаңдар ,біздің жебеміздің астында қаласыңдар».
- «Алдымен … … өзінен алыста ұстамақ болып,Юечжі еліне аманатқа береді. Аманат деген сөз ертеде кепілдікті білдіреді, яғни екі елдің арасында бейбітшіліктің кепілі деген мағынада.Бірақ кейіннен … осы уәдені бұзып, Юечжі еліне шабул жасайды.Кепілдікте жүрген… өзінің жанқиярлығы арқасында аман қалады».
3 «….әулеті күшейген кезінде …. ….. қағанына елшілік жіберіп, ханшайымын қалыңдыққа беруді өтінді.Бұған …. қағаны былайша жауап береді: «Сен-темір балқытушы құл.
Қалай мұндай өтнішке аузың барды?».
VІ . «Ойлан тап!»
р/с | Қашан? | Қайда? | Қандай оқиға болды? |
1 | 542ж | Қытай деректерінде | |
2 | Сақ жеріне | Кир бастаған парсы әскерлері басып кіреді. | |
3 | 453ж | Ғұн билеушісі Еділ қайтыс болды | |
4 | Б.з.б. ІVғ 30 ж. | Сақ-скиф жерінде | |
5 | Енисей аңғары | Д.Миссершмидт пен Ф.Страленберг тұғыш рет көне түркі жазу-ескерткішін тапты. | |
6 | 300 ж | Ғұн, Қытай елдері |
Топ басшының тоқтамы
р/с | Аты-жөні | 1 тапсырма
| 2-тапсырма | 1 тапсырма
| 1 тапсырма
| 1 тапсырма
| 1 тапсырма
| 1 тапсырма
|
1 | ||||||||
2 | ||||||||
3 | ||||||||
4 | ||||||||
5 | ||||||||
6 | ||||||||
7 | ||||||||
8 | ||||||||
9 |
VІІ.Рефлексия.
-Бүгінгі сабақ сіздерге несімен ұнады?
-Күнделікті сабақтан айырмашылығы бар ма?
-Қандай әсер алдыңдар?
VІІІ.Бағалау
Сабаққа белсене қатысып отырған оқушыларды және ұпайы көп оқушыларды бағалап марапаттау.Ең көп ұпайы бар 3 оқушыға « ХХІ-ғасыр көшбасшысына» жолдама беру.
ІХ.Үйге тапсырма: Сөзжұмбақ,сөзтізбе, криптограмма, викториналар дайындап келу.