ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Англия
8-сынып. Дүние жүзі тарихы
Сабақтың тақырыбы: §15. ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Англия
Сабақтың мақсаты:
- ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басындағы Англияның әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуына сипаттама беріп, өеркәсіп төңкерісінің аяқталуының нәтижесінде экономиканың өркендеуін және қоспартиялық жүйесінің қоғамның саяси дамуындағы рөлін ашып көрсету.
- Оқушылар назарын жұмысшы табының бірінші жеке көтерілуі болған чартистік қозғалысқа аударып, кәсіподақ қозғалысы туралы түсінік беру.
Сабақтың түрі:аралас сабақ
Әдісі: интерактивті
Көрнекілігі:ХІХ ғ. мен ХХ ғ. Англияның саяси картасы
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
- Оқу құралын тексеріп түгелдеу
- Әнұран орындау, «Хабар».
- Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:
- Мәдениет дегеніміз не?
- Қай ғалымдар қазіргі жоғарғы математиканың негізін қалады?
- Немістің ұлы астрономы Кеплер туралы әңгімелеңдер.
- ХҮІІ-ХҮІІІ ғасырлардағы жаратылыстану ғылымы дамуының маңызы қандай?
| Кезеңі ХҮІІ-ХҮІІІ ғғ. | Қайраткерлер | Қандай жаңалықтар ашты? | Әдбиет пен өнер саласында |
- Ағылшын буржуазиялық революциясының ерекшелігі неде, ол өз мақсатына жетті ме?
- Англиядағы парламенттік монархия елді басқаруға қандай өзгеріс әкелді?
- ХҮІІІ ғ. Англияда өнеркәсіптің қай саласы жедел дамыған еді?
ІІІ. Жаңа сабақтың жоспары:
- Англияның әлеуметтік-экономикалық дамуы.
- Жер иеленуші ақсүйектердің үстемдігі
- Парламенттік реформа үшін күрес
- Өнеркәсіп төңкерісі.
- Жұмысшы қозғалысы
- Кәсіподақтарды ұйымдастыру.
| Өнеркәсіп төңкерісінің ерекшеліктері | |
| ХҮІІІ ғ. | Англияда өнеркәсіп төңкерісіне қажетті шаралар пісіп-жетілді. |
| 1733 ж. 1738 ж. | Джон Кей тоқыма станогы Адам қолының қатысуынсыз жіп иіретін машина |
| 1764 ж. | Джеймс харгривс «Дженни» атты механикалық жіп иіретін машина ойлап тапты. Бір уақытта 15-18 ұршық |
| 1769 ж. 1771 ж. | Ричарт Аркрайт-дөңгелекті суда қозғалысқа келтіретін машина Жіп иіретін тұңғыш фабрика |
| 1780 ж. | Фабриканың саны 20-ға жетті, ал 110 жылдан кейін 150-ге жетті. |
| 1765 ж. 1771 ж. | Джеймс Уатт бу машинасын ойлап тапты Оны жетілдірді |
| Бұл машина жұмыс істеуі үшін көмір өнеркәсібі, металлургия жетілдірілді | |
| 1769 ж. | Парламент машиналарды қиратқаны үшін өлім жазасы туралы заң шығарды. |
| ХҮІІІ ғ. ІІ жарт. | Жұмысшылар мүдделерін қорғаған ереуілдер етек алды. |
ІҮ. Сабақты бекіту:
- ХІХ ғ. І жартысында Англияның экономикалық дамуының негізгі белгілерін атаңдар.
- Чартистік қозғалыстың жеңілуінің себебі неде?
- ХІХ ғ. 50-60 жылдары не себепті Англия « дүниежүзілік шеберхана» аталды?
- Не себепті Англияның билеуші топтары реформа жолына түсті?
Ү. Бағалау:
ҮІ. Үйге тапсырма:§15.