Ғылыми білімдердің дамуы.

7-сынып. Орта ғасырлардағы дүние жүзі тарихы

Сабақтың тақырыбы: §33. Ғылыми білімдердің дамуы.

Сабақтың мақсаты:

  • Орта ғасырларда Орта Азияда өмір сүрген көрнекті ғұлама ғалымдармен, олардың еңбектерімен таныстыру.
  • Оқушылардың оқулықпен өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын, тарихи ұғымдарды талдап, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;
  • Адамгершілікке, елін, туған жерін құрметтей білуге тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас

Әдісі: интерактивті

Көрнекілік:карта, суреттер, сызба

Сабақтың барысы:  І.Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  • Әнұран орындау, «Хабар»
  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  • Орта Азия қалаларының аттарын атаңдар
  • Ұлықбектің кезінде Самарқанда не салынды?
  • Самарқан қаласы ғымым мен өнердің орталығы болғандығын дәлелде.

Жаңа сабақтың жоспары:

  1. Әбу Райхан Бируни
  • 150-ге жуық еңбек жазған, оның 45-і астрономия мен математикаға арналған. Оның «Үндістан», «Масғұд каноны» т.б. еңбектері бірқатар шетел тілдеріне аударылған.
    1. Әл-Хорезми
  • (795-857)-алгебра ғылымының негізін салушы. Математика саласындағы ірі еңбегі «Китабал-жабр ва мукабба» деп аталады. Хорезмидің «Астрономия кестесі», «Күн сағаты туралы трактат» еңбектері жоғары бағаланған.
    1. Әбу Әли ибн Сина
  • Аристотельдің еңбектерін өзі оқып түсінуге тырысқан. Ол-«Дәрігерлік ғылым каноны» атты 5 кітаптан тұратын медициналық энциклопедияның авторы.
    1. Әдебиет

 

  • Фирдоуси
  • Ж.Баласағұн
  • М.Қашқари

 

  • Рудаки
  • Ә.Науаи

 

 

 

 

 

 

  1. Түркі халықтарының эпостары

 

  • Оғызнама
  • Китаб Дәдәм Коркуд
  • Манас
  • Қозы Көрпеш
  • Алпамыс

 

  1. Сәулет өнері

Сабақты бекіту:

  • Хорезм мемлекетінде мамун ибн Мұхаммедтің рөлі қандай болды?
  • Хорезм мемлекетінің шаруашылығы қалай дамыды?
  • Хорезм қалалары сауда орталығына қалай айналды?
  • Қандай қалалар Орта Азия мәдениетінің орталығы болды?
  • Орта Азия ғылымы мен әдебиеті және сәулет өнері қалай дамыды?

Бағалау:

Үйге тапсырма: § 33.