Ғылым мен білімнің дамуы
Сабақтың тақырыбы: Ғылым мен білімнің дамуы
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Х-ХII ғасырларда ғылымның даму себептері, көрнекті ғалымдар жайлы кеңінен мағлұмат бере келіп, олардың еңбектерімен таныстыру арқылы ҰБТ- ға бағыт –бағдар беру.
Дамытушылық: осындай сабақ арқылы оқушылардың танымдық қызығушылығын,шығармашылық қабілеттерін, жігерін,тілін,ынтасы, қиялы мен қабылдау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: адамгершілікке, имандылыққа, өз елінің патриоты болуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі:дәстүрлі емес, конференциялық сабақ.
Сабақтың әдісі: ойын білдіру, саралау
Пәнаралық байланыс: Тарих, әдебиет, тіл, геграфия
Сабақтың көрнекілігі: карта, ғалымдар портреті, тірек сызбалар.
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру кезеңі
сұрақ- жауап әдісі
1.Өздерінің шыққан тегін қоймен байланыстырып,қорғаушы ретінде оған табынатын болған тайпа: оғыздар
2.Белгілі бір діни нанымдардың шығу тегін аңмен байланыстыратын табыну белгісі: тотем
3.Орта Азия мен қазақстанға арабтардың жаулап алуынан бастап ене бастаған дін: ислам
4.Исламды Боғра хан Қарахан мемлекетінің мемлекеттік діні деп қашан жариялады? 960 ж
5.Оңтүстік Қазақстан мен жетісудың X ғ қалаларында мешіттердің көптеп салына бастағандығы туралы жазды: Әл- Максиди
6.Адамның басы құбылаға қаратылып, жанына ешбір зат бірге қойылмай жерленген.Мұндай жерлеу салты кімдерге тән: Мұсылмандарға
7.X ғ басында қай әулетінің негізін қалаушы Сатұқ хан ислам дінін қабылдады? Қарахандар
8.Арабтар көрші елдерді қандай ұранмен жаулап ала бастады? Дін үшін соғыс
-Өткен сабақты қорыту
-Жаңа сабақ: 1.Қызығушылықты ояту.
Мақал- мәтелдердің жалғасын тап: Сабақтың эпигрофын таңда.
Мақал- мәтелдің жалғасын тап:
Ғылым- теңіз,….. (білім- қайық)
Ақыл азбайды,……(білім тозбайды)
Оқу- білім азығы,…..(білім- ырыс қазығы)
Ілім- бұлақ,…(білім шырақ)
Байлықтың кілті-…(ғылым)
2.Оқулықпен жұмыс: оқу
3.семантикалық карта (қорытынды жаса)Дұрыс жауапқа + белгісін қояды
А) ғылымның дамуына үлес қосқан ғалымдар
4.Сәйкестендіру тесті
А. Әл- Бируни Данышпандықтың інжу маржаны
М. Қашғари Ақиқат сыйы
Ж. Баласағұн Асыл тастар
А.Иүгнеки Даналық кітабы
Қ.А.Йассауи Түрік тілдерінің сөздігі
Әл- Фараби Құт негізгі-білік
Б.Әл-Бируни Отырар
М.Қашғари Сайрам
Ж.Баласағұн Түркістанға қарасты қыстақ
А.Иүгнеки Белгісіз
Қ.А.Йассауи Баласағұн
Әл-Фараби Қашқари
5.Тірек- сызба
Ғылымның дамуы
Әбу насыр әл- Фараби |
Логика Медицина Философия Музыка Әдебиет
|
Әбу Райхан әл-Бируни |
Тарих Математика География Астрономия медицина |
Ж.Баласағұни (1021- 1075) |
Тіл білімінің дамуына үлес қосқан ғалымдар
Түрік тілдес халықтардың тарихы мен қоғамдық саяси өмірі, әдет-ғұрып, наным- сенімдерінен мағлұмат береді. |
Түрік дәуірінде өмір сүрген түрік тайпалары сөздерінің жиынтығы.Тіл тарихы, түрік мекендерінің аталуы, тарихы, этнографиясы,ауыз әдебиеті туралы мағлұматтар. |
М.Қашғари (1032- 1090) |
Әдебиеттің көрнекті өкілдері
А.Иүгенеки |
Ақиқат сыйы |
С.Бақырғани |
Ақырзаман |
Әли ақын |
Жүсіп- Злылиха |
Қ.А.Йассауи |
даналық |
6.Қорытынды: тест беру
7.Бағалау