Көрсеткіштік функция,оның қасиеттері мен графигі
Сабақтың тақырыбы: Көрсеткіштік функция,оның қасиеттері мен графигі
Мақсаты:
1.Оқушыларға көрсеткіштік қасиеттері мен графигін салу , көрсеткіштік функцияның қасиеттерін пайдаланып есептер шығару және графигін салу жолдарын түсіндіру
2.Оқушылардың есеп шығару дағдысын қалыптастыру
- Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту
Типі: Жаңа сабақты игерту
Түрі: Араласы сабақ
Көрнекілігі: Сызбалар, үлестірмелі карточкалар
Барысы:
- Ұйымдастыру кезеңі
- Бақылау жұмысынталдау
- Жаңа сабақты түсіндіру
- Есептер шығару
- Бекіту
- Үйге тапсырма беру
Бақылау жұмысын талдау
Бақылау сұрақтары
1.Дәрежелік функция деген не?
- Дәрежелік функция графиктерін сызыбада көрсету
Жаңа сабақты түсіндіру
y=ax (а≠1, а>0) түріндегі берілген функция көрсеткіштік функция деп аталады.
Анықтаманың тұжырымдасында берілген төмендегі ұйғарымдарға назар аудару қажет.
- а негізі 1 санына тең болмауы керек (а≠1), өйткені а=1 болғанда ах дәрежесінің мәні 1 санына тең болып , х айнымалысына тәуелді болмайды;
- а негізі оң сан болуы керек ( а>0) , себебі а<0 болғанда х-тің үшін ах дәрежесі нақты сан болмайды.
Мысалы, а =-3 және х =1/2 болғанда , ах дәрежесі мына түрге келеді:
(-3)1/2= , ал бұл нақты сан емес .
3) а негізі бөлшек болған ах дәрежесі қандай да бір дәрежедегі түбірді білдіреді, онда түбір мәндерінің ішінен тек қана арифметикалық түбір алынады.
Қасиеттері
Мысалы, | Мысалы, | |
1. анықталу облысы | ||
2. Мәндер облысы | ||
3. ОУ осімен қиылысуы | x = 0, y = 0 | x = 0, y = 0 |
4. Монотондылығы | Барлық нақты сандар жиынында кемімелі | Барлық нақты сандар жиынында өспелі |
5. Графигі |
Мысалдар:
- 2)
3) 4)
Мәндер жиынын анықтау
(5;+∞)
Есептер шығару.
№179
Бір координаталық жазықтыққа y=3x және y=(1/3)x функцияларының графигін салыңдар.
( инерактивті тақта орындау)
№180 y=f(x) функциясының анықталу облысын тап.
1) f(x)=4
Ж ауабы: (-∞;0)(0;+∞)
№181 y=f(x) функциясының мәндер жиынын анықтаңдар.
- f(x)=-2
Ж.ауабы: (-2;+∞)
- f(x)=0,7х-1 -1
Жауабы: (-1;+∞)
№182 Егер х:
- 0;1;2;3;4;….;
- ½;1/3;2/3;….;
- -1;-2;-3;-4;….;
Мәндерін тізбектей қабылдаса , онда y=3x функциясы қандай мәндерін қабылдайды?
Жауабы:1;3;9;27;81;….
…..
Бекіту
1: Көрсеткіш функция деген не?
- Көрсеткіш функцияның қасиеттерін ата?
Үйге:№187