М.Әуезовтың «Көксерек» әңгімесін оқытуда «Үшөлшемді әдістемелік жүйе»технологиясына лайықталған сабақ үлгісі
Ұйғыр ауданы Долайты орта мектебінің
қазақ тілі және әдебиет пәні мұғалімі
Мичитова Дилбирим Нурдуновна
Тақырыбы: М.Әуезовтың «Көксерек» әңгімесін оқытуда «Үшөлшемді әдістемелік жүйе»технологиясына лайықталған сабақ үлгісі
Пәні: Қазақ әдебиеті Сыныбы: 7ә
Сабақтың тақырыбы: М.Әуезов «Көксерек» әңгімесі
Сабақтың мақсаты: — Жазушының табиғат пен адамдар тағдырын қатар суреттеген «Көксерек» әңгімесінен алған білімдерін жүйелеу, әңгіме мазмұны арқылы басты кейіпкерлердің іс-әрекеттеріне, автордың көз қарасын байланыстыру.
-Оқушылардың пәнге қызығушылығын ояту, шығармашылық қабілеттерін дамыту, аң мен адам арасындағы тартысын суреттеу арқылы тіршілік үшін күрестің мәнін ашқыза отырып, ізденімпаздіққа баулу, өз ойларын, пікірлерін қорғай білуге дағдыландыру.
-Қоршаған ортаны сүюге, табиғаттың әрбір перзентінің орыны ерекше екенін айтып, табиғат пен адам әрқашан қарым-қатынаста болатынын түсіндіру, адамгершілікке баулу, табиғатқа деген сүйінпеншіліктерін ояту.
Типі: қорытынды, қайталау сабағы
Түрі: білімді жинақтау, бекіту сабағы
Оқыту әдісі: оқытудың үшөлшемді жүйесі
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, талдау, баяндау
Көрнекілігі: интербелсенді тақта, слайд, постер, стикер
Күтілетін нәтиже: тақырыпты меңгеріп, білім қоржындарын Мұхтар Омарханұлы Әуезовтың шығармашылығымен толықтырады. Өз ойларын еркін жеткізеді. Сөздік қорлары молаяды.
| Сабақтың барысы: І кезең. Ұйымдастыру Топқа бөлу: Оқушылар қолдарындағы қағаз қиындыларын біріктіру арқылы, суретті жинастырып топқа бөлінеді. Суретте Құрмаштың, Көксеректің портреттері шығу керек.
| |
| «Көпір» (жеке жұмыс) тапсырмалары өткен тақырыптар бойынша жаңа сабақты меңгеруге негіз болатын қайталау тапсырмалары | Сұрақтарға жауап бер: М.Әуезов 1897 жылы дүниеге келді. «Абай жолы» роман-эпопеясын жазған ұлы суреткер — М.Әуезов. Жазушының шығармалары дүние жүзі халықтарының 60-тан аса тілдеріне аударылған. М.Әуезовтың «Жетім», «Әжемнің әңгімесі», «Көксерек» т.б әңгімелері бар. Көксерек — М.Әуезовтың алғашқы әңгімелерінің бірі. (Видео) «Көксерек» әңгімесі 1929 жылы жазылған. 1. |
| ІІ кезең 1-қадам (топтық жұмыс). «Білу» тақырып бойынша Кім? Не? Қандай? Қалай? Қашан? Не істеді? Сияқты сұрақтарға жауап береді) | Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді толықтыр:
Кішкентай … Көксерек деп ат қойды. 1. … үлкейді. Бірде – бір ит мұны дос … , маңына … . 2. Көксерек үлкейіп өзіне күшік кезінде тиісіп, тамағын тартып алатын … талайды. .. . … … оралмастай болып далаға кетті.
|
| 2-қадам «Түсіну» (топтық жұмыс ) Неге? Неліктен? Себебі? Не үшін? Сұрақтары оқушының жоғарыда берген жауаптарына оларды тереңдету үшін қойылады) | Себебін анықта. Көксерекке неге иттер өш болды? Ж: ___________________________
Қасқыр неге ұзақ ұлыды? Ж: ___________________________ Адамдар көксеректі не үшін жазалады? Ж: ___________________________ Көксеректің берген тамақты жемегеніне не себеп болды? Ж: ___________________________
|
| 3-қадам «Талдау» 1. Салыстыр, 2.Айырмашылығы неде? 3. Ұқсастығы неде? 4. Тақырыптың басты идеясын жаз немесе Венн диаграммасы арқылы қамтуға болады | Венн диаграммасы арқылы қасқыр мен итті салыстыру;
|
| 4-қадам «Жинақтау» топтық жұмыс Қорытынды шығар, анықтама бер, мазмұнды жүйеле, тірек сызбаны немесе сөзжұмбақты толтыр | Шығармадағы басты кейіпкерлердің қасиетін ашу (сәйкестендіру) |
| 5-қадам «Қолдану» топтық жұмыс оқулықпен жұмыс, қарапайым тапсырмалармен бекіту | 6-тапсырма 77бет. 1.Төменде берілген сөздердің синонимдерін жазыңдар. Қас-… Суық-… Өзге-… Ас-… 2. «Көксерек » әңгімесін сатылай кешенді талдау.
|
| 6-қадам «Баға беру» топпен жұмыс (Сен қалай ойлайсың?, Не істер едің? деген тапсырмалар оқушыға жоғарыда алған білімін теория бойынша) және біліктілігін (практикасы бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге бағытталып қойылады. | Сұраққа жауап бере отырып, түсіндір. 1. Сен Құрмаштың орнында болсаң қасқырдың күшігін бағар ма едің? 2. Сен қалай ойлайсың, адамның қасқыр апанына барғандағы іс-әрекеті дұрыс па? Топ басшылары топ мүшелерін бағалайды. Үйге тапсырма: Өздеріңнің төрт аяқты достарың жөнінде шағын шығарма жазып келіңдер (Эссе немесе ой толғау) |
| ІІ кезең 1-қадам (топтық жұмыс). «Білу» тақырып бойынша Кім? Не? Қандай? Қалай? Қашан? Не істеді? Сияқты сұрақтарға жауап береді) | Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді толықтыр: Кішкентай Құрмаш «Көксерек» деп ат қойды. Көксерек үлкейді. Бірде – бір ит мұны дос көрмейді, маңына жақындатпайды. Көксерек үлкейіп өзіне күшік кезінде тиісіп, тамағын тартып алатын иттерді талайды. Күздің бір түні Көксерек оралмастай болып далаға кетті. |
| 2-қадам «Түсіну» (топтық жұмыс ) Неге? Неліктен? Себебі? Не үшін? Сұрақтары оқушының жоғарыда берген жауаптарына оларды тереңдету үшін қойылады) | Себебін анықта. 1.Неге Төбеттер Көксеректен қашатын болды ? Ж: Себебі Көксерек үлкейіп, жота жүні үрпиіп, көздері жасылданып, бар тістерін көрсетіп аузын ақситып, ашып жіберіп. Тап бергенде талай бұралқы төбет қаңсылай сәуілдей қашатын болды 2.Қасқыр неге ұзақ ұлыды? Ж: Себекбі қатты аяздан тұмсығының ұші, езуы ашып, шыдатпай тоңа бастады? Адамдар көксеректі не үшін жазалады? Ж: Себебі қанша асырмаңда орманға қарап ұлиды-деп адамдар Көксеректі жазалайды. Көксеректің берген тамақты жемегеніне не себеп болды? Ж: Себебі Құрмаш қанша тәрбиелесе де, Көксерек ұрлықпен адал астың айырмасын ұға алмады.
|
|
3-қадам «Талдау» 1. Салыстыр, 2.Айырмашылығы неде? 3. Ұқсастығы неде? 4. Тақырыптың басты идеясын жаз немесе Венн диаграммасы арқылы қамтуға болады |
Венн диаграммасы арқылы қасқыр мен итті салыстыру;
Қасқыр Ұқсастығы Ит
|
| 4-қадам «Жинақтау» топтық жұмыс Қорытынды шығар, анықтама бер, мазмұнды жүйеле, тірек сызбаны немесе сөзжұмбақты толтыр | Шығармадағы басты кейіпкерлердің қасиетін ашу (сәйкестендіру) Кейіпкерлер Тән қасиеттер Адам дала санитары аса сақ, қу саналы Қасқыр табиғат перзенті еңбектенуші
|
| 5-қадам «Қолдану» топтық жұмыс оқулықпен жұмыс, қарапайым тапсырмалармен бекіту | 6-тапсырма 77бет. 1.Төменде берілген сөздердің синонимдерін жазыңдар. қас-жау суық-ызғар өзге-бөтен ас-тамақ, дәм «Көксерек » әңгімесін сатылай кешенді талдау. Авторы-М.Әуезов Тақырыбы-Көксерек Идеясы-жазушы жалпы табиғатқа шабуыл жасау, оның тылсым тыныштығын бұзу мәселесі өте күрделі дүние екендігі туралы айтқысы келеді. Жанр түрі – проза Хикаяттың басталуы-бала Құрмаштың Көксеректі асырап алуы. Хикаяттың дамуы-Көксеректің өсіп жетілуі Хикаяттың шиеленісуі-Көксеректің көкжал болуы және күздің бір күні оралмастай болып далаға кетуі Хикаяттың шарықтау шегі-Көксеректің Құрмашқа шабуы Шешімі-табиғат пен адам арасында үндестік, үйлесім, өз заңдылығы болу керек екен. Егер бұл заңдылық сақталмаса, оның жақсылыққа апармайтынын жазушы ескертеді.
|
| 6-қадам «Баға беру» топпен жұмыс (Сен қалай ойлайсың?, Не істер едің? деген тапсырмалар оқушыға жоғарыда алған білімін теория бойынша) және біліктілігін (практикасы бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге бағытталып қойылады. | Сұраққа жауап бере отырып, түсіндір. Сен Құрмаштың орнында болсаң қасқырдың күшігін бағар ма едің? Сен қалай ойлайсың, адамның қасқыр апанына барғандағы іс-әрекеті дұрыс па? Топ басшылары топ мүшелерін бағалайды. Үйге тапсырма: Өздерің төрт аяқты достарың жөнінде шағын шығарма жазып келіңдер
|