Шартты программалау және тармақтаушы операторлар.

№ 11 сабақ.

Тақырыбы: Шартты программалау және тармақтаушы операторлар.

Мақсаты:

Шарт, шарт арқылы тармақтау және таңдау операторларының жазылу тәртібімен таныстыру, тармақтаушы алгоритмдерге программа жазу жолдарын көрсету;

Программалау ұғымын дамыту;

Ойлау, жоспарлау және әрекет ету жүйеліне тәрбиелеу.

Көрнекілігі:

Сабақ жоспарын экранда проекциялау, мульт.мед.жабдықтар, (кестелер), презентация, компьютер, тест-программа.

Өтілу әдісі: Мультитехникамен жабдықталған сабақ.

Сабақтың барысы

І. Кіріспе. (2мин)

Оқушыларды түгелдеу, сынып бөлмесі, тақта тазалығына назар аудару;
Журнал толтыру;
Оқушылардың назарын сабаққа бұру,

ІІ. Өткен сабаққа шолу. (10мин)

Үй жұмысын тексеру (№5, 9, 10 есептер (74бет).),
11-сабақ бойынша тест тапсыру.

ІІІ. Жаңа сабақ (20мин)

ПС. Копьютермен оқушының сұқбат программасын көрсетеміз.

Компьютер-оқушының сұқбаты:

Экрандағы ақпарат

Сары жазуға назар аударайық. Қалай ойлайсыңдар, компьютер оқушының өзінен 7 жас үлкен екенін қалай «біліп» тұр? …

Осындай мәселелерді шешу үшін программалық тілде шартты операторлар қолданылады.

Шарт дегеніміз жауабы «иә» немесе «жоқ» болатын ұйғарым (сұрақ). Шарты бар операторларды құрама немесе күрделі дейді.

Тармақтаушы оператор – шарттың сақталуына/сақталмауына байланысты екі түрлі жағдайдың бірін таңдауға мүмкіндік береді.

Паскалдағы жазылу түрі:

Толық тармақтау

БС

if <шарт> then 1-оператор else 2-оператор;

шарт сақталса жауабы «иә» болып 1-оператор атқарылады және керісінше.

мыс:

gas:=15;

if jas<8 then write(‘сен менен ’,8-jas,’ кішісің’)

else write(‘сен менен ’,jas-8,’ үлкенсің’);

Жоғарыдағы сұраққа назар салыңдар.

Қысқаша тармақтау

БС

if <шарт> then оператор;

шарт сақталса жауабы «иә» болып оператор атқарылады, сақталмаса («жоқ») компьютер келесі операторды орындауға өтеді..

мыс:

gas:=15;

if jas<8 then write(‘сен менен ’,8-jas,’ кішісің’);

Енді жоғарыдағы сұқбатты программалап көрелік. ЕСЕП: Компьютер атыңды сұрайтын, содан соң өзнің қанша жас кіші/үлкен екенін айтатын проргамма жазыңыз.

ІV. Сынып жұмысы. (10мин)

Квадрат теңдеуді шешу алгоритмі.

ах² + вх + с = 0

1. Не белгілі?

а, в, с – нақты сандар

2. Не істеу керек?

Кв.теңдеудің х1, х2 түбірлерін табу керек, түбірі болмаса «түбірі жоқ» деген хабар шығару керек.

3. Қалай жасау керек?

Дискриминант d=b²-4аc

D<0 түбірі жоқ

D=0 бір түбірі бар x1=-b/2a

d>0 екі түбірі бар х1=?, х2=?

program kvtendeu;

var a,b,c:integer;

x1,x2,d:real;

label 10;

begin

write(‘Кв.тенд.коэф. енгіз a,b,c ‘);

read(a,b,c);

d:=sqr(b)-(4*a*c);

if d<0 then begin writeln(‘түбірі жок ‘);goto 10;end;

if d=0 then begin writeln(‘Бір түбірі бар: ‘,-b/(2*a));goto 10;end

else writeln(‘Екі түбірі бар: ‘,-b+sqr(d)/(2*a),’ ‘,-b-sqr(d)/(2*a));

10: end.

Бағалау және үйге тапсырма (3мин)

3.5 (76-82бет), №6 есеп (89бет)